Στα πρόθυρα μεγάλης θεσμικής κρίσης η Ε.Ε. με φόντο το «πράσινο» πισωγύρισμα φον ντερ Λάιεν

Αντιδράσεις Σοσιαλιστών και Φιλελευθέρων για την απόσυρση της Οδηγίας κατά του «πράσινου ξεπλύματος» – Απειλούν με διακοπή στήριξης στη φον ντερ Λάιεν και μπλοκάρισμα της ευρωπαϊκής νομοθετικής μηχανής

Στα όρια της ρήξης οι φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις στο Ευρωκοινοβούλιο

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αντιμετωπίζει την πιο σοβαρή αμφισβήτηση της εξουσίας της από την έναρξη της θητείας της, μετά την αιφνιδιαστική απόφαση της Επιτροπής να αποσύρει την Οδηγία για τις «Πράσινες Δηλώσεις» (Green Claims directive). Η απόφαση προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις από τους Σοσιαλιστές και τους Φιλελεύθερους, οι οποίοι απειλούν πλέον ανοικτά με διακοπή της στήριξής τους και μπλοκάρισμα των νομοθετικών διαδικασιών της Ε.Ε.

«Βρισκόμαστε στα πρόθυρα θεσμικής κρίσης», δήλωσε χαρακτηριστικά στο Politico η επικεφαλής της ομάδας Renew Europe, Βαλερί Χαϊέ.

Απόσυρση νομοσχεδίου-ορόσημου, υπό την πίεση της Δεξιάς

Η απόφαση για την απόσυρση της Οδηγίας, που είχε στόχο την καταπολέμηση των ψευδών περιβαλλοντικών ισχυρισμών από εταιρείες, ανακοινώθηκε την Παρασκευή από την Κομισιόν, παρότι η πρόταση είχε ήδη προχωρήσει στα τελικά στάδια του ευρωπαϊκού νομοθετικού κύκλου. Η απόσυρση ζητήθηκε επισήμως από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) – την πολιτική οικογένεια της φον ντερ Λάιεν – και χαιρετίστηκε με ενθουσιασμό από τους ευρωσκεπτικιστές, τους συντηρητικούς και την ακροδεξιά ομάδα της Μαρίν Λεπέν και του Βίκτορ Όρμπαν, Patriots for Europe.

Για τους Σοσιαλιστές και τους Φιλελεύθερους, η κίνηση αυτή συνιστά ξεκάθαρη στροφή της Επιτροπής προς τις δυνάμεις της ευρωπαϊκής Δεξιάς και Ακροδεξιάς, οι οποίες αντιτίθενται στις πράσινες πολιτικές. Παράλληλα, θεωρείται πλήγμα στη θεσμική νομιμότητα, καθώς αγνοεί τις αποφάσεις του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, οι οποίες είχαν ήδη εγκρίνει το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο.

Η στήριξη στην Πρόεδρο της Επιτροπής «δεν είναι δεδομένη»

Η φον ντερ Λάιεν εξελέγη στην προεδρία της Επιτροπής με τη στήριξη των Σοσιαλιστών και των Φιλελεύθερων, πέραν της πολιτικής της οικογένειας (ΕΛΚ). Η μεταξύ τους άτυπη συμμαχία – που επισφραγίστηκε τον περασμένο Νοέμβριο με συμφωνία συνεργασίας – στηρίζει την ευρωπαϊκή νομοθετική λειτουργία. Ωστόσο, αυτή η συμμαχία δοκιμάζεται σκληρά.

«Εάν η Επιτροπή προχωρήσει στην απόσυρση, εμείς στη Renew θεωρούμε ότι διακυβεύεται σοβαρά η κοινή φιλοευρωπαϊκή πλατφόρμα», τόνισε η Χαϊέ.

Αξιωματούχοι των Σοσιαλιστών αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο αποχώρησης από τη στήριξη της φον ντερ Λάιεν: «Αν τελικά το κάνει, τότε μιλάμε για παραβίαση της κοινής πλατφόρμας. Δεν θα έχει απομείνει τίποτα από αυτή», δήλωσε στέλεχος της ομάδας. «Η Επιτροπή οφείλει να αντιληφθεί τη σημασία της συμμαχίας και των δεσμεύσεών της», προειδοποίησε από την πλευρά της η επικεφαλής των Σοσιαλιστών, Ιράτσε Γκαρσία.

Pfizergate και ακροδεξιά στροφή επιβαρύνουν το κλίμα

Η απόσυρση της «πράσινης» Οδηγίας έρχεται να προστεθεί στις εντάσεις γύρω από άλλα ζητήματα, όπως η υπόθεση Pfizergate, που αφορά τη στάση της φον ντερ Λάιεν κατά τη διάρκεια της πανδημίας και την άρνηση της Επιτροπής να δώσει στη δημοσιότητα μηνύματα που αντάλλαξε η πρόεδρος με τον CEO της Pfizer. «Την προστατεύσαμε στο Pfizergate. Αν συνεχίσει έτσι, δεν θα το ξανακάνουμε», προειδοποίησε στέλεχος της Renew.

Σύμφωνα με τους επικριτές της, η πρόεδρος της Επιτροπής φαίνεται πλέον να “λογοδοτεί σε μια εναλλακτική δεξιά πλειοψηφία” και όχι στη συμμαχία του κέντρου, που την ανέδειξε.

Αντίλογος από την Κομισιόν και το ΕΛΚ

Η Επιτροπή υπερασπίστηκε την απόσυρση του νομοσχεδίου, υποστηρίζοντας ότι η μορφή που είχε λάβει πλέον στις διαπραγματεύσεις παραβίαζε την ατζέντα απλοποίησης της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. «Ο στόχος μας είναι να καταλήξουμε σε μια πρόταση που να μειώνει τη γραφειοκρατία και την πολυπλοκότητα, ιδίως για τις μικρές επιχειρήσεις», δήλωσε ο εκπρόσωπος της Επιτροπής Στεφάν ντε Κερσμαέκερ.

Το ΕΛΚ, από την πλευρά του, υποστήριξε πως το νομοσχέδιο θα δημιουργούσε «γραφειοκρατικό εφιάλτη για τις επιχειρήσεις», υπεραμυνόμενο της επιλογής της Επιτροπής.

Ωστόσο, για τους επικριτές της φον ντερ Λάιεν, η απόσυρση της Οδηγίας μεθοδεύτηκε εκτός της θεσμικής διαδικασίας, και συνιστά καταπάτηση του ρόλου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.

Το στοίχημα της πλειοψηφίας και η πολιτική επιβίωση της φον ντερ Λάιεν

Καθώς οι διεργασίες για την επόμενη σύνθεση της Επιτροπής βρίσκονται σε εξέλιξη, η φον ντερ Λάιεν βρίσκεται πλέον αντιμέτωπη με το δίλημμα: θα συνεχίσει να αναζητά στήριξη στη συντηρητική και ακροδεξιά πτέρυγα, ή θα επανασυνδεθεί με τις προοδευτικές δυνάμεις που τη στήριξαν το 2019;

Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα θα καθορίσει όχι μόνο το μέλλον της ευρωπαϊκής πράσινης ατζέντας, αλλά και την πολιτική της επιβίωση στην καρδιά των Βρυξελλών.