Σε καταφύγιο ο Χαμενεΐ: Το σχέδιο διαδοχής εν μέσω πολέμου

Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν έχει ήδη ενεργοποιήσει το σχέδιο διαδοχής, καθώς η Τεχεράνη δέχεται τα σφοδρότερα πλήγματα από την εποχή του πολέμου με το Ιράκ.

Μακριά από τα βλέμματα του κόσμου, σε ένα υπόγειο καταφύγιο, ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, έχει περιορίσει τις επικοινωνίες του στον στενό του κύκλο και έχει σταματήσει να χρησιμοποιεί ηλεκτρονικά μέσα, φοβούμενος πως Ισραήλ ή Ηνωμένες Πολιτείες θα επιχειρήσουν τη φυσική του εξόντωση. Οι πληροφορίες αυτές, σύμφωνα με τρεις Ιρανούς αξιωματούχους, αποκαλύπτουν το βάθος της κρίσης και την ανησυχία για την επιβίωση του ίδιου και του καθεστώτος.

Έκτακτα σχέδια διαδοχής και αντικατάστασης στρατιωτικής ηγεσίας

Ο 86χρονος Χαμενεΐ έχει ήδη καταρτίσει σχέδιο διαδοχής, ορίζοντας τρεις κορυφαίους σιίτες κληρικούς ως υποψήφιους για τη θέση του ανώτατου ηγέτη, σε περίπτωση που χάσει τη ζωή του. Επιπλέον, έχει επιλέξει διαδοχικά πρόσωπα για κάθε κρίσιμο στρατιωτικό αξίωμα, εξασφαλίζοντας την επιχειρησιακή συνέχεια αν υπάρξουν απώλειες στους ανώτατους υπολοχαγούς του.

Η απόφαση του να υποδείξει ο ίδιος τους διαδόχους του αποτελεί ρήξη με την πάγια διαδικασία, κατά την οποία η Συνέλευση των Εμπειρογνωμόνων του Ιράν αναλαμβάνει να εκλέξει νέο ηγέτη. Αυτή τη φορά, όμως, ο Χαμενεΐ επιδιώκει άμεση μετάβαση, χωρίς πολιτικά ή θρησκευτικά κενά εξουσίας.

Ποιοι αποκλείονται από τη διαδοχή

Παρότι στο παρελθόν είχε θεωρηθεί φαβορί, ο γιος του Χαμενεΐ, Μοτζταμπά, έχει τεθεί εκτός της λίστας των υποψηφίων. Το ίδιο και ο πρώην πρόεδρος του Ιράν, Ιμπραήμ Ραΐσι, ο οποίος σκοτώθηκε σε πτώση ελικοπτέρου το 2024. Η διαδοχή, θέμα-ταμπού για χρόνια στο ιρανικό καθεστώς, βρίσκεται τώρα στην πρώτη γραμμή της στρατηγικής επιβίωσης του συστήματος.

Το μεγαλύτερο πλήγμα στην Τεχεράνη από τον πόλεμο Ιράν-Ιράκ

Η ισραηλινή επίθεση της περασμένης Παρασκευής ήταν η πιο εκτεταμένη στρατιωτική επιχείρηση εναντίον του Ιράν από τη δεκαετία του 1980. Μέσα σε λίγες ημέρες, η Τεχεράνη υπέστη μεγαλύτερες καταστροφές απ’ ό,τι είχε προκαλέσει ο Σαντάμ Χουσεΐν σε οκτώ χρόνια πολέμου. Η πρωτεύουσα έχει πληγεί από αεροπορικές επιδρομές σε πυρηνικές εγκαταστάσεις, στρατιωτικές βάσεις, αλλά και κατοικημένες περιοχές όπου διέμεναν ανώτατοι αξιωματούχοι και επιστήμονες.

Αντεπιθέσεις με στόχο το Ισραήλ

Παρά το αρχικό σοκ, το Ιράν φαίνεται να έχει ανασυνταχθεί και εξαπολύει καθημερινές αντεπιθέσεις κατά του Ισραήλ, με στόχους μεταξύ άλλων ένα νοσοκομείο, το διυλιστήριο πετρελαίου στη Χάιφα και θρησκευτικά κέντρα.

Τρεις κρίσιμοι φόβοι καθορίζουν τις κινήσεις της ηγεσίας

Σύμφωνα με Ιρανούς αξιωματούχους, οι τρεις βασικές ανησυχίες της ιρανικής ηγεσίας είναι:

Η δολοφονία του αγιατολάχ Χαμενεΐ.
Η πιθανή εμπλοκή των Ηνωμένων Πολιτειών στον πόλεμο.
Οι στοχευμένες επιθέσεις σε βασικές ενεργειακές και στρατηγικές υποδομές του Ιράν – ηλεκτροπαραγωγή, διυλιστήρια, φράγματα.

Η Τεχεράνη έχει θέσει σε εφαρμογή πρωτόκολλα ασφαλείας, με το υπουργείο Πληροφοριών να διατάσσει πλήρη αποσύνδεση των αξιωματούχων από κάθε ηλεκτρονικό μέσο επικοινωνίας. Όλοι οι ανώτεροι κυβερνητικοί και στρατιωτικοί αξιωματούχοι έχουν επίσης εντολή να παραμείνουν σε υπόγειες εγκαταστάσεις.

Ένας «μάρτυρας» στην κορυφή της εξουσίας

Ο Χαμενεΐ, δηλωμένος εχθρός της Δύσης και της ισραηλινής πολιτικής, φέρεται να θεωρεί την ενδεχόμενη δολοφονία του ως μαρτυρικό τέλος – μια πράξη πίστης που ενισχύει το αφήγημα του Ιράν σε περίοδο πολέμου. Όμως πίσω από αυτή την ιδεολογική ερμηνεία, βρίσκεται ένα ψυχρό, υπολογισμένο σχέδιο διατήρησης της Ισλαμικής Δημοκρατίας, όπως σχολιάζει ο Vali Nasr, καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins:
«Η κορυφαία προτεραιότητα είναι η επιβίωση του καθεστώτος – όλα είναι απολύτως υπολογισμένα».

(Πηγή: New York Times)

Σε καταφύγιο ο Χαμενεΐ: Το σχέδιο διαδοχής εν μέσω πολέμου

Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν έχει ήδη ενεργοποιήσει το σχέδιο διαδοχής, καθώς η Τεχεράνη δέχεται τα σφοδρότερα πλήγματα από την εποχή του πολέμου με το Ιράκ.

Τελευταία άρθρα

Χωράφια λεβάντας στο Μεσημέρι Θεσσαλονίκης