Τουριστική σεζόν με ελλείψεις: SOS από ξενοδόχους για 80.000 κενές θέσεις εργασίας

Με το θερμόμετρο του τουρισμού να ανεβαίνει, η πίεση στα ξενοδοχεία για κάλυψη προσωπικού παραμένει ασφυκτική. Περίπου 80.000 θέσεις εργασίας στον τουριστικό και επισιτιστικό κλάδο παραμένουν κενές, την ώρα που η σεζόν έχει ήδη ξεκινήσει.

Σύμφωνα με στοιχεία της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στον Επισιτισμό και Τουρισμό (ΠΟΕΕΤ), οι ελλείψεις αφορούν 50.000 θέσεις σε ξενοδοχεία και άλλες 30.000 στην εστίαση. Το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών των κενών αφορά καίριες ειδικότητες πρώτης γραμμής: καμαριέρες (7.360), σερβιτόρους (5.164), receptionist (3.460), barista και barman/barwoman (2.729).

Μόνιμο το κενό στο ανθρώπινο δυναμικό

Η εικόνα αυτή δεν είναι νέα. Η πρόεδρος του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ), Κωνσταντίνα Σβύνου, δηλώνει στον ot.gr πως οι ελλείψεις προσωπικού στον ξενοδοχειακό κλάδο παραμένουν σχεδόν σταθερές τα τελευταία χρόνια: το 2024 έφτασαν το 19%, έναντι 20% το 2023, με συνολικά 53.817 ακάλυπτες θέσεις σε σύνολο 278.188 που προβλέπονται στα οργανογράμματα των ξενοδοχείων.

Γραφειοκρατία και αγκυλώσεις ρίχνουν «μαύρη σκιά»

Παρότι οι επιχειρήσεις αναγνωρίζουν την αξία της ψηφιακής κάρτας εργασίας, τονίζουν ότι η τρέχουσα εργατική νομοθεσία δεν συμβαδίζει με τη φύση της εποχικής απασχόλησης. Σύμφωνα με τους ξενοδόχους, εργαζόμενοι που επιθυμούν να εργαστούν επτά ημέρες την εβδομάδα —είτε σε μία είτε σε δύο επιχειρήσεις— εμποδίζονται από το ισχύον καθεστώς. Αυτό, όπως τονίζουν, όχι μόνο δεν προστατεύει τον εργαζόμενο αλλά ανοίγει παράθυρο για ανεπίσημη ή μαύρη εργασία, ειδικά όταν πρόκειται για την κάλυψη ρεπό σε ξενοδοχεία με οξύτατες ελλείψεις.

Η ίδια η κ. Σβύνου υπογραμμίζει ότι η πίεση της ζήτησης σε συνδυασμό με τη χαμηλή διαθεσιμότητα προσωπικού έχει δημιουργήσει έναν ιδιότυπο «πλειστηριασμό» μεταξύ ξενοδοχειακών μονάδων, με τους εργαζόμενους να επιλέγουν την προσφορότερη πρόταση. «Δεν υπάρχουν περιθώρια εξαναγκασμού – απλώς δεν υπάρχουν αρκετοί εργαζόμενοι», τονίζει χαρακτηριστικά.

Μετακλητοί εργαζόμενοι και εμπόδια

Παρά τις προσπάθειες να καλυφθούν οι ανάγκες μέσω προσλήψεων εργαζομένων από τρίτες χώρες (Ινδία, Φιλιππίνες, Αίγυπτος), οι διαδικασίες σκοντάφτουν σε γραφειοκρατικά εμπόδια, όπως η καθυστέρηση στην έκδοση ΑΦΜ. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΤΕΠ, το 13% των συνολικών ελλείψεων επιχειρείται να καλυφθεί μέσω μετακλητών, με τη θέση της καμαριέρας να αντιστοιχεί στο 36% των αιτήσεων.

Ποια ξενοδοχεία «ματώνουν» περισσότερο

Τα ξενοδοχεία 2 αστέρων εμφανίζουν τις μεγαλύτερες ελλείψεις σε ποσοστό (38%), ενώ τα ξενοδοχεία 4 αστέρων καταγράφουν τις περισσότερες ελλείψεις σε απόλυτους αριθμούς (13.583 θέσεις). Αντίθετα, τα 5άστερα ξενοδοχεία φαίνεται να διαχειρίζονται καλύτερα το πρόβλημα, με ποσοστό ελλείψεων μόλις 12%.

Από τις 37 ειδικότητες που εξετάστηκαν στην έρευνα του ΙΤΕΠ:

Η καμαριέρα είναι η πιο περιζήτητη, καλύπτοντας το 16% των συνολικών προβλεπόμενων θέσεων και το 9% των συνολικών ελλείψεων.
Το 52% των συνολικών ελλείψεων εντοπίζεται σε ειδικότητες πρώτης γραμμής όπως: σερβιτόροι, βοηθοί σερβιτόρων, receptionist, barista, λαντζέρηδες, μάγειρες και τεχνική υποστήριξη.

Ωστόσο, σημαντικές ελλείψεις παρατηρούνται και σε εξειδικευμένα στελέχη, όπως γενικοί διευθυντές, λογιστές, marketing & sales managers, IT managers και sommeliers – με τον τελευταίο να καταγράφει τη μεγαλύτερη ποσοστιαία έλλειψη (51%).

Outsourcing: στρατηγική επιλογή ή λύση ανάγκης;

Στο μεταξύ, αυξάνεται σταθερά το ποσοστό των ξενοδοχείων που καταφεύγουν σε εξωτερικούς συνεργάτες. Από το 2021 έως σήμερα, η χρήση υπηρεσιών outsourcing αυξήθηκε, με το 59% των ξενοδοχείων να αναθέτουν πλέον σε τρίτους την τήρηση των λογιστικών τους βιβλίων. Το 47% των επιχειρήσεων δηλώνει πρόθυμο να προσλάβει προσωπικό από το εξωτερικό.

Περιοχές με το μεγαλύτερο έλλειμμα

Η γεωγραφική κατανομή των ελλείψεων αναδεικνύει ως επίκεντρο το Νότιο Αιγαίο, με 11.705 κενές θέσεις (15,5%). Ως ποσοστό, ωστόσο, η Κεντρική Ελλάδα εμφανίζει τις μεγαλύτερες ελλείψεις (31%). Παράλληλα, τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου εμφανίζουν τη μεγαλύτερη πρόθεση για προσλήψεις από τρίτες χώρες (68,9%), σε αντίθεση με την ηπειρωτική χώρα, που διατηρεί χαμηλότερα ποσοστά, πιθανότατα λόγω μικρότερης εξάρτησης από τον τουρισμό.