NewsEdit Η νέα ταινία του David Attenborough, Ocean, ρίχνει φως σε μια από τις πιο καταστροφικές και ελάχιστα γνωστές πρακτικές της βιομηχανικής αλιείας: τη βυθιζόμενη αλιεία (bottom trawling).
Μια μέθοδος που ισοπεδώνει τα θαλάσσια οικοσυστήματα κάτω από την επιφάνεια του νερού – σχεδόν αόρατη στο ευρύ κοινό, αλλά με συνέπειες που απειλούν τη ζωή στον πλανήτη.
Η αθέατη καταστροφή του βυθού
Η βυθιζόμενη αλιεία περιλαμβάνει τη ρυμούλκηση βαρέων αλυσίδων ή μεταλλικών εξαρτημάτων στον πυθμένα της θάλασσας, μπροστά από τεράστια δίχτυα που σαρώνουν τα πάντα στο πέρασμά τους. Η πρακτική αυτή ισοδυναμεί με ισοπέδωση υποθαλάσσιων δασών, αφανίζοντας κοραλλιογενείς υφάλους, δάση φυκιών και θαλάσσια λιβάδια – οικοσυστήματα ζωτικής σημασίας για την αναπαραγωγή των ψαριών και την αποθήκευση άνθρακα.
Η ταινία του Attenborough αποτυπώνει με συγκλονιστικές εικόνες πώς μια έκταση ίση με το μέγεθος του Αμαζονίου “οργώνεται” κάθε χρόνο παγκοσμίως από τέτοιου τύπου αλιευτικά εργαλεία. Όπως δηλώνει χαρακτηριστικά:
«Η ιδέα να ισοπεδώσουμε ένα δάσος προκαλεί αγανάκτηση – κι όμως, το ίδιο κάνουμε κάτω από το νερό κάθε μέρα.»
Μαζική εξόντωση και οικολογικές απώλειες
Σύμφωνα με στοιχεία του WWF, το 92% των ανεπιθύμητων αλιευμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση προήλθε το 2019 από βυθιζόμενα αλιευτικά – αγγίζοντας τους 230.000 τόνους νεκρών ψαριών. Πέρα από την αδιάκριτη θανάτωση οργανισμών, η καταστροφή των ενδιαιτημάτων και η απελευθέρωση αποθηκευμένου άνθρακα επιδεινώνουν την κλιματική κρίση.
Η ζημιά δεν περιορίζεται μόνο στα ψάρια. Φυσικές “δεξαμενές άνθρακα”, όπως τα κοράλλια, τα σφουγγάρια και τα λιβάδια θαλάσσιας χλόης, καταστρέφονται – πολλές φορές ανεπανόρθωτα, με την αποκατάστασή τους να απαιτεί αιώνες, αν όχι να είναι αδύνατη.
Προστατευόμενες περιοχές μόνο στα χαρτιά
Παρά την ύπαρξη Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών (MPAs), η βυθιζόμενη αλιεία συνεχίζεται ακόμη και εντός αυτών. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, μόλις 38 από τις 377 MPAs προστατεύονται πλήρως, ενώ το 2024 καταγράφηκαν πάνω από 20.000 ώρες βυθιζόμενης αλιείας σε υποτίθεται προστατευμένες ζώνες. Οι νόμοι παραμένουν ανεπαρκείς και η επιβολή τους χαλαρή, με πρόστιμα που δεν ανταποκρίνονται στο περιβαλλοντικό κόστος.
Η βιομηχανία σε άρνηση – και η παγκόσμια διάσταση του προβλήματος
Η αλιευτική βιομηχανία απορρίπτει τις επικρίσεις, ισχυριζόμενη ότι η τεχνολογία έχει κάνει την πρακτική πιο επιλεκτική. Ωστόσο, η πραγματικότητα δείχνει πως η βυθιζόμενη αλιεία παραμένει κυρίαρχη, με σοβαρές επιπτώσεις στα θαλάσσια οικοσυστήματα. Χώρες όπως η Ρουμανία, το Βέλγιο και η Αλβανία συγκαταλέγονται στους μεγαλύτερους παραβάτες, ενώ σε άλλες περιοχές της Ασίας συνεχίζεται η χρήση ακραίων μεθόδων, όπως η αλιεία με δυναμίτη ή κυάνιο.
Ελπίδα κάτω από τα κύματα
Το Ocean δεν είναι απλώς μια κραυγή αγωνίας – είναι και μια έκκληση για δράση. Παρουσιάζει παραδείγματα επιτυχημένης αποκατάστασης, αποδεικνύοντας ότι η θάλασσα μπορεί να ανακάμψει εάν της δοθεί χρόνος και προστασία. Με φόντο τη Διάσκεψη του ΟΗΕ για τους Ωκεανούς στη Νίκαια, η πρόταση για καθολική απαγόρευση της βυθιζόμενης αλιείας στις προστατευόμενες περιοχές επιστρέφει δυναμικά, με οργανώσεις όπως η Oceana και η Greenpeace στην πρώτη γραμμή.
Το διακύβευμα
Η ταινία του David Attenborough είναι ένα τεκμηριωμένο κατηγορητήριο απέναντι στην αδιαφορία και την εκμετάλλευση του θαλάσσιου πλούτου. Η προστασία των ωκεανών δεν αποτελεί πλέον μόνο οικολογική προτεραιότητα – είναι αναγκαία συνθήκη για την επιβίωση του πλανήτη.
Το ερώτημα δεν είναι αν γνωρίζουμε. Είναι αν θα πράξουμε, πριν να είναι αργά.
- Ποιος είναι ο Κάρολ Ναβρότσκι – Τι σημαίνει για την Ουκρανία η εκλογή του
- Η αθέατη καταστροφή των βυθών και η κραυγή του David Attenborough για τους ωκεανούς
- Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος: Πάνω από 50 εκδηλώσεις σε όλη την Ελλάδα με σύνθημα «Να νικήσουμε την πλαστική ρύπανση»
- Η Νάξος ως κορυφαίος ευρωπαϊκός προορισμός
- Πωλείται ξανά το σπίτι-σύμβολο της Αλίκης Βουγιουκλάκη: Πολυτέλεια, μνήμες και ιστορία στην οδό Στησιχόρου