Σε ηλικία 69 ετών έφυγε από τη ζωή ο Βασίλης Καρδάσης, ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της ελληνικής ακαδημαϊκής και πνευματικής κοινότητας, ύστερα από πολυετή και γενναία μάχη με τον καρκίνο.
Η είδηση του θανάτου του σκόρπισε θλίψη στον πανεπιστημιακό κόσμο, ιδιαίτερα στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, όπου υπηρέτησε με αφοσίωση και ήθος. Διετέλεσε Αναπληρωτής Πρύτανης στο πλευρό του Ευριπίδη Στεφάνου την περίοδο 2011–2015, ενώ υπήρξε από τα ιδρυτικά μέλη του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών. Η συμβολή του στην ακαδημαϊκή ελευθερία και τη διάχυση της γνώσης αποτυπώθηκε καθοριστικά και από τη θητεία του ως πρόεδρος του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου.
Μετά τη συνταξιοδότησή του, το 2022, παρέμεινε δραστήριος πνευματικά, με μια συγκινητική φράση του στην εφημερίδα Πελοπόννησος να αποτυπώνει την εσωτερική του φλόγα:
«Την έρευνα δεν την εγκαταλείπεις. Είναι νέα γνώση και άρα πηγή ζωής. Όσης μου απέμεινε…»
Η πολιτική του κηδεία θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα στην Αθήνα, ενώ την Τρίτη θα ακολουθήσει η καύση της σορού στη Ριτσώνα, σύμφωνα με την επιθυμία του.
Συγκινητικό αντίο από τον Ευριπίδη Στεφάνου
Με λόγια βαθιάς συγκίνησης αποχαιρέτησε τον Βασίλη Καρδάση ο Ευριπίδης Στεφάνου, Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης την περίοδο 2011–2015:
«Ο Βασίλης υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών και Αναπληρωτής Πρύτανης σε μια από τις πιο δύσκολες περιόδους για τα ελληνικά πανεπιστήμια. Η απώλειά του είναι προσωπικά επώδυνη και το κενό που αφήνει, βαρύ για όλους μας.
Το ακαδημαϊκό του ήθος, η θεσμική του συνέπεια και, κυρίως, η ανθρωπιά του ήταν πολύτιμα στη διαχείριση των κρίσεων εκείνης της περιόδου. Η αφοσίωσή του στο Πανεπιστήμιο Κρήτης ήταν παραδειγματική. Πίστευε στις δυνατότητες του Ιδρύματος και ένιωθε προσωπική ευθύνη απέναντι σε φοιτητές, εργαζομένους και συναδέλφους.
Όσοι συνεργαστήκαμε μαζί του, επωφεληθήκαμε από τη μόρφωση, την καλλιέργεια και τη γλυκύτητα του χαρακτήρα του. Αυτές οι αρετές θα συνοδεύουν για πάντα τη μνήμη του. Το πένθος της οικογένειάς του είναι και δικό μας».
Το αποτύπωμά του στον δημόσιο βίο και την επιστήμη
Ο Βασίλης Καρδάσης γεννήθηκε την Πρωτομαγιά του 1956 στη Δημητσάνα και υπήρξε διανοούμενος με σταθερή παρουσία στον δημόσιο διάλογο και την ανώτατη εκπαίδευση. Συνδύασε την επιστημονική ακρίβεια με την κοινωνική ευαισθησία, με σταθερό προσανατολισμό στη γνώση ως μέσο χειραφέτησης.
Ως πρόεδρος του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (ΕΑΠ), προώθησε μεταρρυθμίσεις που στόχευαν στην ενίσχυση της προσβασιμότητας και της διαφάνειας. Ήταν σταθερός υπερασπιστής του ρόλου του ΕΑΠ ως “πανεπιστημίου δεύτερης ευκαιρίας”, δίνοντας φωνή και ελπίδα σε φοιτητές κάθε ηλικίας.
Στην ακαδημαϊκή του πορεία δίδαξε στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, ενώ υπήρξε επισκέπτης καθηγητής σε διεθνή ιδρύματα όπως το Πανεπιστήμιο Κύπρου, το St. Antony’s College της Οξφόρδης και το Ινστιτούτο Βυζαντινών Σπουδών στη Βενετία.
Το έργο του εκτείνεται σε ποικίλα πεδία της νεότερης ελληνικής ιστορίας, με έμφαση στην κοινωνική και οικονομική διάσταση. Δημοσίευσε μελέτες και άρθρα στην Ελλάδα και το εξωτερικό, αφήνοντας ένα πλούσιο επιστημονικό αποτύπωμα.
Επιλεγμένα έργα
Μεταξύ των σημαντικότερων έργων του περιλαμβάνονται:
- Από του ιστίου εις τον ατμόν (1993)
- Ο ελληνισμός του Εύξεινου Πόντου (1998, 2009)
- Έλληνες ομογενείς στη Νότια Ρωσία (1998)
- Αθήνα 1896, Οι Ολυμπιακοί Αγώνες στην Αθήνα 1896–1906 (2002–2003)
- Σύρος (1999), Αρκαδία: γενέθλια γη (2004)
- Ταξίδι στο χρόνο, Ολυμπιακοί Αγώνες στην Αθήνα (2004)
- 80 χρόνια, 80 μορφές (2005)
- Πάνος Γεραμάνης (2010)
Ο Βασίλης Καρδάσης υπήρξε υπόδειγμα διανοουμένου που υπηρέτησε με συνέπεια την ακαδημαϊκή αποστολή, αλλά και με ευαισθησία τον δημόσιο λόγο. Η απώλειά του αφήνει ένα δυσαναπλήρωτο κενό, αλλά και μια πολύτιμη παρακαταθήκη σκέψης και ήθους.
- Η μυστηριώδης εξαφάνιση της Ρούλας Πάντου – Νέα στοιχεία και μαρτυρίες από το «Φως στο Τούνελ»
- Πέθανε ο Βασίλης Καρδάσης – Ένας σπουδαίος διανοούμενος και πανεπιστημιακός
- «Έχω παιδιά»: Απολαυστικές οικογενειακές στιγμές και διασκεδαστικά απρόοπτα έρχονται και αυτή την εβδομάδα #ExwPaidia
- Ευρωπαϊκή Ένωση: «Bαθιά λύπη» για την απόφαση Τραμπ να αυξήσει τους δασμούς στον χάλυβα και το αλουμίνιο από το 25% στο 50%
- Προειδοποίηση Ντάιμον για «ρωγμή» στην αγορά ομολόγων των ΗΠΑ λόγω χρέους