Και νέα σύγκρουση Ουάσινγκτον – Χάρβαρντ για τους ξένους φοιτητές: Τι πραγματικά ισχύει

Μια νέα διαμάχη έχει ξεσπάσει μεταξύ της κυβέρνησης Τραμπ και του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, με επίκεντρο τη διαχείριση των διεθνών φοιτητών που φοιτούν στο φημισμένο εκπαιδευτικό ίδρυμα.

Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, κατηγόρησε δημόσια το Χάρβαρντ ότι «αρνείται να αποκαλύψει» την ταυτότητα των ξένων φοιτητών του στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση, εγείροντας ερωτήματα για την ασφάλεια και τη διαφάνεια.

Η απόφαση του Υπουργείου Εσωτερικής Ασφάλειας και η προσφυγή στη Δικαιοσύνη

Στις 22 Μαΐου, η κυβέρνηση Τραμπ ανακάλεσε την πιστοποίηση του Χάρβαρντ στο Ομοσπονδιακό Πρόγραμμα Φοιτητών και Ανταλλαγής (SEVP), που του επιτρέπει να εγγράφει φοιτητές από το εξωτερικό. Την επόμενη ημέρα, ομοσπονδιακό δικαστήριο μπλόκαρε προσωρινά την απόφαση, μέχρι να εξεταστεί η υπόθεση σε βάθος.

Η απόφαση βασίστηκε –σύμφωνα με το Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας (DHS)– στην «αδυναμία ή άρνηση» του Χάρβαρντ να συμμορφωθεί με αίτημα για επιπλέον πληροφορίες σχετικά με τους διεθνείς φοιτητές του, περιλαμβανομένων δεδομένων για τυχόν παράνομες ή επικίνδυνες δραστηριότητες.

Το Χάρβαρντ αρνείται τους ισχυρισμούς. Σε αγωγή του κατά της κυβέρνησης, υποστηρίζει ότι όχι μόνο συμμορφώθηκε με τη νομοθεσία, αλλά παρείχε ήδη εκτενές και πλήρες υλικό, περιλαμβανομένων προσωπικών στοιχείων 5.200 φοιτητών, της πορείας σπουδών τους και των λόγων αποχώρησης όσων έφυγαν.

Οι δηλώσεις Τραμπ και οι αντιδράσεις των ειδικών

Ο Πρόεδρος Τραμπ δήλωσε στις 25 Μαΐου ότι «το 31% των φοιτητών του Χάρβαρντ είναι αλλοδαποί, αλλά το πανεπιστήμιο αρνείται να μας πει ποιοι είναι». Πρόσθεσε δε: «Θέλουμε μια λίστα, για να δούμε ποιοι είναι εντάξει – και ποιοι όχι. Υποθέτω ότι κάποιοι θα είναι εντάξει. Αλλά κάποιοι θα είναι κακοί».

Ωστόσο, ειδικοί στη μεταναστευτική νομοθεσία διαψεύδουν τους ισχυρισμούς του προέδρου. Όπως επισημαίνει ο καθηγητής Νομικής του Πανεπιστημίου Emory και δικηγόρος μετανάστευσης Τσαρλς Κουκ, «το SEVP διαθέτει ήδη όλα τα στοιχεία κάθε φοιτητή με βίζα: διευθύνσεις, μαθήματα, βαθμούς, εργασίες, ακόμη και λογαριασμούς στα social media».

Η καθηγήτρια Νομικής Σίλα Βελέζ Μαρτίνεζ του Πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ συμπληρώνει: «Τα πανεπιστήμια υποχρεούνται από τον νόμο να καταγράφουν και να αναφέρουν κάθε αλλαγή διαμονής, εργασίας, φοίτησης ή συμπεριφοράς. Αυτά τα δεδομένα είναι ήδη διαθέσιμα στις αρμόδιες υπηρεσίες».

Τι ζητούσε το DHS και πώς απάντησε το Χάρβαρντ

Η γραπτή απαίτηση της υπουργού Εσωτερικής Ασφάλειας Κρίστι Νοέμ στις 16 Απριλίου ζητούσε από το Χάρβαρντ να παραδώσει πληροφορίες για οποιαδήποτε «παράνομη», «επικίνδυνη» ή «βίαιη» δραστηριότητα ξένων φοιτητών, καθώς και για περιπτώσεις που επηρεάζουν τα δικαιώματα άλλων μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας.

Η απάντηση του Χάρβαρντ στις 30 Απριλίου περιλάμβανε εκτενείς λίστες με προσωπικά στοιχεία, στοιχεία φοίτησης, ακαδημαϊκή πρόοδο και αιτίες αποχώρησης. Στις 14 Μαΐου, το πανεπιστήμιο δήλωσε ότι δεν γνωρίζει περιπτώσεις ποινικών καταδικών και αναγνώρισε μόνο τρεις φοιτητές που υπέστησαν πειθαρχικά μέτρα. Δεν εντόπισε περιστατικά καταπάτησης δικαιωμάτων άλλων φοιτητών ή εργαζομένων.

Παρά ταύτα, στις 22 Μαΐου το DHS αποφάσισε να ανακαλέσει την πιστοποίηση, επικαλούμενο «επαναλαμβανόμενη μη συμμόρφωση».

Τι πραγματικά ισχύει για τους διεθνείς φοιτητές και τη διαφάνεια

Για να φοιτήσει κάποιος στις ΗΠΑ ως αλλοδαπός φοιτητής, απαιτείται φοιτητική βίζα, η οποία εκδίδεται από το Υπουργείο Εξωτερικών και βασίζεται στην εγγραφή σε αναγνωρισμένο ίδρυμα με SEVP πιστοποίηση. Η αίτηση απαιτεί πλήρη βιογραφικά και στοιχεία ασφαλείας –ακόμη και για συγγενείς και ποινικά μητρώα.

Το Χάρβαρντ διατηρεί την πιστοποίησή του από το 1954, ενώ ανανεώνεται κάθε δύο χρόνια. Το ίδιο υπογραμμίζει ότι έχει συμμορφωθεί διαχρονικά με τις απαιτήσεις δεκατεσσάρων διαφορετικών κυβερνήσεων.

Ποιος έχει δίκιο;

Η δήλωση Τραμπ ότι το Χάρβαρντ «αρνείται να αποκαλύψει ποιοι είναι οι ξένοι φοιτητές του» δεν ευσταθεί. Υπάρχει ήδη θεσμικό πλαίσιο που προβλέπει την πλήρη διαφάνεια και αναφορά των σχετικών στοιχείων στο SEVP, και ειδικοί επιβεβαιώνουν ότι η κυβέρνηση έχει πρόσβαση σε αυτά. Η αντιπαράθεση φαίνεται να εστιάζει περισσότερο στον βαθμό και την ερμηνεία της «συνεργασίας» και λιγότερο στην ουσία των δεδομένων.

Η πολιτική διάσταση της υπόθεσης είναι προφανής. Ωστόσο, σε νομικό και τεχνικό επίπεδο, η θέση της κυβέρνησης Τραμπ φαίνεται να βασίζεται σε υπερβολικές ή ατεκμηρίωτες αιτιάσεις.