Με αφορμή την πρόσφατη τραγωδία στη Λευκάδα, όπου ένας 30χρονος έχασε τη ζωή του λίγες ημέρες πριν τον γάμο του, ο μετεωρολόγος και πρώην διευθυντής της ΕΜΥ, Θοδωρής Κολυδάς, προέβη σε μια σημαντική ανάρτηση για τα επικίνδυνα κύματα έλξης, γνωστά και ως rip currents.
Τα ρεύματα έλξης είναι ισχυρά θαλάσσια ρεύματα, στενές λωρίδες ταχέως κινούμενου νερού που σχηματίζονται κατά μήκος πολλών ακτών παγκοσμίως. Δημιουργούνται όταν ο άνεμος και τα κύματα σπρώχνουν τα επιφανειακά ύδατα προς τη στεριά, προκαλώντας άνοδο της στάθμης του νερού κοντά στην ακτή. Το περίσσειο νερό επιστρέφει προς την ανοιχτή θάλασσα μέσω της διαδρομής της ελάχιστης αντίστασης, συνήθως μέσω πιο βαθιών περιοχών όπως ύφαλοι, δημιουργώντας ισχυρά ρεύματα που κινούνται με ταχύτητες έως και 8,8 χλμ/ώρα, ταχύτερα δηλαδή και από έναν Ολυμπιονίκη κολυμβητή.
Αυτά τα ρεύματα δεν τραβούν τους λουόμενους στον βυθό, αλλά τους μεταφέρουν μακριά από την ακτή και προς τα ανοικτά. Η κύρια αιτία πνιγμών είναι η προσπάθεια των ανθρώπων να κολυμπήσουν αντίθετα στο ρεύμα, γεγονός που οδηγεί σε εξάντληση και πανικό. Για αυτό το λόγο, ο Θοδωρής Κολυδάς τονίζει ότι αν κάποιος πιαστεί σε ρεύμα έλξης, δεν πρέπει να προσπαθήσει να κολυμπήσει προς την ακτή, αλλά να παραμείνει ήρεμος, να κολυμπήσει παράλληλα με την ακτή μέχρι να βγει από το ρεύμα και μόνο αν κουραστεί να ζητήσει βοήθεια, προσπαθώντας να κρατηθεί στην επιφάνεια.
Κατά μέσο όρο, περίπου 350 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο από ρεύματα έλξης, με την πλειονότητα των θυμάτων να είναι άνδρες άνω των 60 ετών και τα περισσότερα περιστατικά να συμβαίνουν σε παραλίες χωρίς ναυαγοσωστική κάλυψη.
Η ευαισθητοποίηση και η γνώση του φαινομένου είναι κρίσιμες για την πρόληψη νέων τραγωδιών, όπως αυτή στη Λευκάδα. Ο Θοδωρής Κολυδάς έχει επανειλημμένα επισημάνει την ανάγκη ενημέρωσης του κοινού, ειδικά μέσω σχολείων, παραλιών και μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ώστε να σώζονται ζωές.
Τι πρέπει να θυμάστε για τα κύματα έλξης (rip currents)
- Είναι ισχυρά, γρήγορα ρεύματα που κινούνται από την ακτή προς τη θάλασσα.
- Δεν τραβούν στον βυθό, αλλά απομακρύνουν τους λουόμενους από την ακτή.
- Αν πιαστείτε σε ρεύμα έλξης, μην προσπαθήσετε να κολυμπήσετε προς την ακτή.
- Κολυμπήστε παράλληλα με την ακτή μέχρι να βγείτε από το ρεύμα.
- Αν κουραστείτε, ζητήστε βοήθεια και προσπαθήστε να κρατηθείτε στην επιφάνεια.
- Η πλειονότητα των θανάτων συμβαίνει σε παραλίες χωρίς ναυαγοσωστική κάλυψη και σε ηλικιωμένους άνδρες.
Η γνώση και η ψυχραιμία μπορούν να σώσουν ζωές απέναντι σε αυτό το επικίνδυνο φυσικό φαινόμενο.
Η ανάρτηση του Θοδωρή Κολυδά:
Κολυδάς: Τι είναι τα κύματα έλξης – Τι να κάνουμε αν τα συναντήσουμε, πώς τα αποφεύγουμε
Όπως σημειώνει στην ιστοσελίδα του kolydas.eu ο Θοδωρής Κολυδάς:
«Τα ρεύματα έλξης (ή ρεύματα σχισμής είναι ισχυρά θαλάσσια ρεύματα και αποτελούν στενές λωρίδες ταχέως κινούμενου νερού, που επικρατούν κατά μήκος των πολλών ακτών στον κόσμο. Τα ρεύματα αυτά σχηματίζονται επειδή ο άνεμος και τα κύματα σπρώχνουν τα επιφανειακά ύδατα προς τη στεριά.
Αυτό προκαλεί μια ελαφρά άνοδο της στάθμης του νερού κατά μήκος των ακτών. Αυτή η περίσσεια νερού θα ρείνει να ρέει πίσω στο ανοιχτό νερό μέσω της διαδρομής της ελάχιστης αντίστασης.
Όταν υπάρχει μια τοπική περιοχή που είναι ελαφρώς βαθύτερη, όπως ένας ύφαλος, αυτό μπορεί να επιτρέψει στο νερό να ρέει πιο εύκολα στην ανοικτή θάλασσα και αυτό θα προκαλέσει ένα ρεύμα έλξης μέσω αυτού του κενού. Το νερό που έχει ωθηθεί προς τα πάνω κοντά στην παραλία ρέει κατά μήκος της ακτής προς το εξερχόμενο ρήγμα ως «τροφοδοτικό ρεύμα».
Στις περιοχές που εμφανίζονται περιλαμβάνονται αυτές των δυτικών ακτών των ΗΠΑ, κατά μήκος των ακτών των Μεγάλων Λιμνών, της Μαύρης Θάλασσας, αλλά και του Αιγαίου και του Ιονίου. Τα ρεύματα αυτά κινούνται με ταχύτητες έως και οκτώ πόδια ανά δευτερόλεπτο (8,8km/h), δηλαδή γρηγορότερα από έναν Ολυμπιονίκη κολυμβητή!
Ενώ οι όροι συχνά συγχέονται, τα ρεύματα έλξης διαφέρουν από την παλίρροια. Η παλίρροια είναι ένας συγκεκριμένος τύπος ρεύματος που σχετίζεται με την ταχεία κίνηση του παλιρροϊκού νερού μέσω των εισαγωγών και των εκβολών παταμώνν, των επιχώσεων και των λιμανιών.
Τα ρεύματα έλξης, ή τα ρεύματα σχισμής, είναι πολύ ισχυρά ρεύματα που όταν τα δει κανείς από την ακτή, μερικά από τα κύματα σπάνε καθώς περνούν πάνω από το ανάχωμα, ενώ τα κύματα στο ρήγμα φτάνουν στην ακτή χωρίς να σπάσουν. Κατά τη διάρκεια του ρεύματος, φαίνονται αφροί να κινούνται προς την ανοικτή θάλασσα με τη μορφή καναλιού και το χρώμα του νερού αλλάζει προς την ανοικτή θάλασσα.
Πώς θα προστατευτείτε από τα ρεύματα έλξης
Σε αντίθεση με ό,τι είναι κοινώς γνωστό, τα ρεύματα έλξης σίγουρα δεν τραβούν τον κόσμο στον πάτο, μεταφέρουν αυτούς που πιάνονται στο ρεύμα μακριά από την ακτή και προς τα ανοικτά.
Συμβάντα πνιγμού συμβαίνουν ως αποτέλεσμα ανθρώπων που πιάνονται στο ορμητικό ρεύμα, προσπαθώντας να επιστρέψουν στην ακτή με φόβο και πανικό, ως αποτέλεσμα να ανασυρθούν από σχετικά ασφαλή ρηχά νερά, με αποτέλεσμα να είναι κουρασμένοι και να μην μπορούν να κρατήσουν τους εαυτούς τους στο νερό. Ο καλύτερος τρόπος δράσης για ένα άτομο που έχει παγιδευτεί στο ρεύμα είναι να ενεργεί ήρεμα και να μην πανικοβάλλεται. Μην προσπαθήσετε να κολυμπήσετε προς την ακτή, καθώς είναι αδύνατο να πάτε κόντρα στο ρεύμα.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το ρεύμα έλξης είναι ένα απλό φυσικό φαινόμενο και θα τελειώσει μετά από λίγο και θα πρέπει να προσπαθήσουμε να κολυμπήσουμε μέχρι την περιοχή που δεν υπάρχει ρεύμα παράλληλο με την ακτή χωρίς βιασύνη. Ωστόσο εάν υπάρχει υπερβολική κούραση για να κολυμπήσετε, θα πρέπει να αναζητήσετε βοήθεια, προσπαθώντας να παραμείνετε στην επιφάνεια».
Summary: Understanding and Staying Safe from Rip Currents
Following a tragic incident in Lefkada where a 30-year-old man lost his life shortly before his wedding, meteorologist Thodoris Kolydas raised awareness about the dangers of rip currents. These powerful, narrow channels of fast-moving water form along many coastlines when wind and waves push surface water toward the shore, causing water to flow back to the sea through deeper channels at high speeds—sometimes faster than Olympic swimmers.
Rip currents do not pull swimmers underwater but carry them away from the shore. Many drownings occur when swimmers panic and try to swim directly against the current, leading to exhaustion. The recommended response is to stay calm, avoid swimming toward the shore, and instead swim parallel to the coastline to escape the current. If too tired, swimmers should float and signal for help.
On average, about 350 people die annually due to rip currents, mostly men over 60, often on beaches lacking lifeguard coverage. Public education and awareness are crucial to preventing further tragedies.
- Ανάλυση / SAFE: Το νέο χρηματοδοτικό υπερόπλο της Ε.Ε., ο διπλός γρίφος της Τουρκίας και οι φόβοι της Αθήνας
- Μεγάλη συναυλία του ΛΕΞ: Sold out σε λιγότερο από 24 ώρες και εξελίξεις για τη διοργάνωση – Που θα γίνει τελικά;
- Η τεχνητή νοημοσύνη απειλεί την ύπαρξη των πανεπιστημίων;
- Κύματα έλξης: Η αόρατη απειλή των ελληνικών θαλασσών
- Ζελένσκι: «Ο Πούτιν εκνευρίζει τον Λευκό Οίκο περισσότερο από εμένα»