NewsEdit Την έγκρισή του έλαβε από το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ο νέος χρηματοδοτικός μηχανισμός «SAFE» (Δράση Ασφάλειας για την Ευρώπη), ο οποίος στοχεύει στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας μέσω κοινών επενδύσεων.
Ο μηχανισμός προβλέπει τη χορήγηση χαμηλότοκων, πολυετών δανείων ύψους έως 150 δισ. ευρώ προς τα κράτη μέλη, με εγγύηση από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Τα δάνεια θα δίνονται κατόπιν αιτήματος των κυβερνήσεων, βάσει εθνικών σχεδίων. Η έγκριση του «SAFE» έγινε με ευρεία πλειοψηφία, ενώ η Ουγγαρία απείχε από τη διαδικασία.
Ανοικτή η συμμετοχή τρίτων χωρών υπό αυστηρές προϋποθέσεις
Στο πλαίσιο του «SAFE», προβλέπεται η δυνατότητα συμμετοχής και τρίτων χωρών – όπως η Τουρκία – σε κοινές επενδύσεις στην ευρωπαϊκή άμυνα. Ωστόσο, η ένταξη τέτοιων χωρών προϋποθέτει ομόφωνη απόφαση του Συμβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 212 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της ΕΕ. Κάθε κράτος μέλος διατηρεί δικαίωμα βέτο, γεγονός που καθιστά τη συμμετοχή της Άγκυρας εξαρτημένη από την πλήρη συναίνεση των 27.
Από την ελληνική πλευρά, κατατέθηκε εθνική δήλωση, με την οποία εκφράζεται η προσδοκία ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι εταίροι θα σεβαστούν τις θεμελιώδεις αρχές της Ένωσης σε όλα τα στάδια εφαρμογής του «SAFE». Παράλληλα, ζητήθηκε και έγινε αποδεκτή η επισύναψη συμπληρωματικής δήλωσης στα πρακτικά του Συμβουλίου, με σαφή αναφορά στην υποχρεωτική χρήση του άρθρου 212 για οποιαδήποτε συμφωνία με τρίτες χώρες.
Μέρος του ευρύτερου σχεδίου «ReArm Europe»
Ο μηχανισμός «SAFE» εντάσσεται στο φιλόδοξο σχέδιο «ReArm Europe», το οποίο αποσκοπεί στην κινητοποίηση έως και 800 δισ. ευρώ για την ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων της ΕΕ. Οι χρηματοδοτήσεις θα κατευθυνθούν σε τομείς όπου υπάρχει έλλειψη ευρωπαϊκής παραγωγής – όπως πυραυλικά συστήματα, πυρομαχικά, UAVs και αντιαεροπορικά συστήματα.
Η συμμετοχή στο «SAFE» δεν περιορίζεται μόνο στα κράτη μέλη. Υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, πρόσβαση στον μηχανισμό μπορούν να έχουν και χώρες εκτός ΕΕ, όπως η Νορβηγία, η Ουκρανία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Τι σημαίνει για την Τουρκία
- Συμμετοχή: Δυνατή μόνο με ομόφωνη απόφαση του Συμβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 212 ΣΛΕΕ.
- Ελληνική θέση: Η Αθήνα διασφάλισε νομικές και πολιτικές εγγυήσεις μέσω συμπληρωματικής και εθνικής δήλωσης.
- Πολιτική σημασία: Η έγκριση του μηχανισμού δεν συνεπάγεται αυτόματη συμμετοχή της Τουρκίας. Το ενδεχόμενο συμμετοχής παραμένει θεωρητικό και υπόκειται σε αυστηρές προϋποθέσεις και δικαίωμα βέτο από οποιοδήποτε κράτος μέλος.
Διπλωματικές πηγές επισημαίνουν ότι η εφαρμογή του «SAFE» δεν θα δημιουργήσει προηγούμενο για άλλα μελλοντικά αμυντικά προγράμματα της Ένωσης, ενισχύοντας τη θέση ότι κάθε σχετική απόφαση θα πρέπει να λαμβάνεται με βάση τις αρχές και τα συμφέροντα της ΕΕ.
- Παρέμβαση Αλέξη Τσίπρα: Κυρώσεις στο Ισραήλ για να μην ακυρωθούν οι ευρωπαϊκές αξίες
- Εγκρίθηκε από την ΕΕ ο μηχανισμός «SAFE» για την ευρωπαϊκή άμυνα – Υπό όρους η συμμετοχή τρίτων χωρών – Τι θα γίνει με την Τουρκία
- Η Τζένιφερ Λόπεζ έγραψε ιστορία στα American Music Awards 2025
- Εμανουέλ – Μπριζίτ: «Θέλω τα χάδια μου και την σφαλιάρα μου από τον άνθρωπο που αγαπώ»
- Art Athina Pop Up @ InterContinental Athens στο Ζάππειο Μέγαρο από τις 29/5