Η ιστορία των κυρώσεων CAATSA και της αποπομπής της Τουρκίας από το πρόγραμμα των F-35, που ξεκίνησε το 2020, φαίνεται να πλησιάζει σε μια νέα φάση.
Σύμφωνα με πληροφορίες από την Ουάσιγκτον, η νέα αμερικανική κυβέρνηση μεταφέρει το μήνυμα ότι, «με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, η Τουρκία θα βγει κάποια στιγμή από το καθεστώς των κυρώσεων» και θα αποκτήσει τα μαχητικά αεροσκάφη. Αυτό αντανακλά μια βαθιά αλλαγή στη ρητορική και στις προτεραιότητες της διπλωματίας, καθώς ο Λευκός Οίκος ετοιμάζει το έδαφος για μια πιθανή επιστροφή της Άγκυρας στο πρόγραμμα των F-35.
Πράσινο φως με πολιτικά και τεχνικά εμπόδια
Η επιστροφή της κυβέρνησης Τραμπ έχει αλλάξει τη στάση των ΗΠΑ. Η αμερικανική γραφειοκρατία έχει ήδη λάβει εντολές να προετοιμάσει το έδαφος για την άρση των κυρώσεων και την ενδεχόμενη παράδοση των F-35 στην Τουρκία. Ωστόσο, ο δρόμος δεν είναι απλός. Το Κογκρέσο παραμένει κρίσιμος παράγοντας: για να προχωρήσει η απόκτηση νέων F-35, θα πρέπει να υποβληθεί νέο αίτημα FMS (Foreign Military Sales), όπου οι ελληνικές και ισραηλινές απόψεις εξακολουθούν να βρίσκουν ευήκοα ώτα.
Η Ελλάδα και το Ισραήλ στη σκιά της διπλωματίας των εξοπλισμών
Η Ελλάδα, σε συνεργασία με το Ισραήλ, εξακολουθεί να πιέζει παρασκηνιακά για να διατηρήσει το ποιοτικό στρατιωτικό πλεονέκτημά της έναντι της Τουρκίας. Αυτό το επιχείρημα έρχεται σε αντίθεση με την αμερικανική ρητορική, η οποία υποστηρίζει ότι η Ελλάδα δεν απειλείται από το πρόγραμμα των τουρκικών F-16, λόγω του προβαδίσματος που της δίνουν τα F-35. Ωστόσο, η ελληνική πλευρά υπενθυμίζει ότι μια υπεροπλισμένη Τουρκία θα μπορούσε να αποτελέσει υπονομευτικό παράγοντα για τα αμερικανικά συμφέροντα και τη σταθερότητα της περιοχής.
Το Κογκρέσο υπό πίεση και με περιορισμένα όπλα
Το Κογκρέσο διατηρεί την ίδια διακομματική αίσθηση: πολλοί νομοθέτες είναι αντίθετοι στην επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35, ιδιαίτερα λόγω των εκκρεμών θεμάτων με τα F-16 και των ενστάσεων από την Ελλάδα και το Ισραήλ. Ωστόσο, ο Αμερικανός πρόεδρος διατηρεί την ικανότητα να ξεπεράσει τις αντιρρήσεις του Κογκρέσου, όπως έγινε και με τις κυρώσεις CAATSA. Οι νομοθέτες έχουν περιορισμένο περιθώριο ελιγμών και μπορούν κυρίως να καθυστερούν, αλλά όχι να σταματήσουν οριστικά την εξέλιξη.
Τα πρώτα έξι F-35 και η επόμενη μέρα
Αν βρεθεί η φόρμουλα για να ξεπεραστούν οι κυρώσεις CAATSA, η πρώτη κίνηση θα είναι η παράδοση των έξι F-35 που η Τουρκία έχει ήδη πληρώσει και παραμένουν δεσμευμένα στις ΗΠΑ. Η ενεργοποίηση αυτών των αεροσκαφών θα απαιτήσει χρόνο και τεχνικές διαδικασίες. Για την απόκτηση επιπλέον F-35, θα απαιτηθεί νέο αίτημα στο Κογκρέσο, όπου η ελληνική και ισραηλινή πίεση θα εξακολουθούν να παίζουν καθοριστικό ρόλο.
Αλλαγή σκηνικού με την επιστροφή Τραμπ
Με τον Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, η δυναμική της επιρροής της Ελλάδας και του Ισραήλ υποβαθμίζεται. Το Κογκρέσο δεν μπορεί πλέον να παίξει τον ίδιο εξισορροπητικό ρόλο, ενώ η αμερικανική κυβέρνηση εμφανίζει μεγαλύτερη ευελιξία απέναντι στην Άγκυρα. Αυτό σημαίνει ότι το παιχνίδι για την άρση των κυρώσεων και την επιστροφή των F-35 δεν έχει λήξει, αλλά οι κανόνες έχουν αλλάξει.
Συμπέρασμα: Ένα γεωπολιτικό ισοζύγιο υπό αναθεώρηση
Η νέα αμερικανική κυβέρνηση στέλνει σαφές μήνυμα: η Τουρκία θα βγει από το καθεστώς των κυρώσεων και θα αποκτήσει τα F-35, είτε λόγω πολιτικής πίεσης, είτε λόγω διπλωματικής συμφωνίας. Το Κογκρέσο διατηρεί το δικαίωμα να καθυστερήσει, αλλά όχι να σταματήσει την εξέλιξη. Η Ελλάδα και το Ισραήλ εξακολουθούν να πιέζουν, αλλά το παιχνίδι έχει αλλάξει και το ποιοτικό πλεονέκτημα των ελληνικών F-35 μπαίνει σε δοκιμασία.
- Ουκρανία: Η Δύση ανάβει το «πράσινο φως» για πυραυλικά χτυπήματα στη Ρωσία
- ΗΠΑ: Ξανά στο τραπέζι η προμήθεια της Τουρκίας με F-35
- EE: Το «Pfizergate» και η κουλτούρα αδιαφάνειας και ατιμωρησίας στις Βρυξέλλες
- Άννα Μαρία Παπαχαραλάμπους: Οι ανατροπές της μητρότητας και η ζωή έξω από τα «κουτάκια»
- «Μαύρο» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του Duolingo – Αντιδρούν οι εργαζόμενοι για την αντικατάστασή τους από AI