Το ευρώ έχει τη δυνατότητα να αναδειχθεί σε διεθνές αποθεματικό νόμισμα δίπλα στο δολάριο, προσφέροντας τεράστια οφέλη στην ευρωζώνη, υπό την προϋπόθεση ότι οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα ενισχύσουν τη χρηματοοικονομική αρχιτεκτονική και τις δομές ασφαλείας της Ένωσης. Αυτό τόνισε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ, σε ομιλία της στο Βερολίνο.
«Οι συνεχιζόμενες παγκόσμιες αλλαγές δημιουργούν το άνοιγμα για την “παγκόσμια στιγμή του ευρώ”», ανέφερε χαρακτηριστικά. «Πρόκειται για μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για την Ευρώπη να αποκτήσει μεγαλύτερο έλεγχο επί της μοίρας της. Όμως αυτό δεν είναι ένα προνόμιο που μας παραχωρείται· πρέπει να το κερδίσουμε».
Διεθνής ρόλος του ευρώ: Προκλήσεις και δυνατότητες
Η μεταβλητή οικονομική πολιτική της κυβέρνησης Τραμπ έχει ενισχύσει την αβεβαιότητα στις παγκόσμιες αγορές, με τους επενδυτές να μειώνουν την έκθεσή τους σε δολαριακά περιουσιακά στοιχεία και να στρέφονται στον χρυσό, ελλείψει αξιόπιστης εναλλακτικής. Παρότι το ευρώ είναι το δεύτερο σημαντικότερο διεθνές νόμισμα, ο ρόλος του παραμένει στάσιμος εδώ και δεκαετίες, κυρίως λόγω της ατελούς ενοποίησης στις κεφαλαιαγορές και της πολιτικής ασυνέχειας.
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της ΕΚΤ για το θέμα, ο διεθνής ρόλος του ευρώ παρέμεινε «σε γενικές γραμμές σταθερός» το 2023.
Η Λαγκάρντ επεσήμανε ότι για να ενισχυθεί η θέση του ευρώ, απαιτείται η δημιουργία μιας βαθύτερης, περισσότερο ενοποιημένης κεφαλαιαγοράς με αυξημένη ρευστότητα, καθώς και η ενίσχυση του νομικού πλαισίου και της δέσμευσης για ανοιχτό εμπόριο, συνοδευόμενη από αξιόπιστες δυνατότητες ασφάλειας.
«Αν οι κυβερνήσεις καταφέρουν να ξεπεράσουν χρόνια εμπόδια που συγκρατούν το οικονομικό δυναμικό της Ένωσης, τότε η Ευρώπη θα μπορούσε να απολαύσει χαμηλότερο κόστος δανεισμού και μεγαλύτερη προστασία από συναλλαγματικές διακυμάνσεις και κυρώσεις», υπογράμμισε.
Δολάριο υπό πίεση – Το παράθυρο ευκαιρίας για την Ευρώπη
Αν και το δολάριο παραμένει κυρίαρχο, το μερίδιό του στα διεθνή αποθεματικά έχει υποχωρήσει στο 58%, το χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων δεκαετιών. Το ευρώ ακολουθεί με 20%.
Η Λαγκάρντ υπενθύμισε ιστορικά παραδείγματα, όπως η απόφαση του Ρίτσαρντ Νίξον τη δεκαετία του 1970 να καταργήσει τη μετατρεψιμότητα του δολαρίου σε χρυσό, επισημαίνοντας ότι ενώ τότε δεν υπήρχε αξιόπιστη εναλλακτική, σήμερα υπάρχει: «το ευρώ ως διεθνές νόμισμα δίπλα στο δολάριο».
Οι τρεις πυλώνες για την ενίσχυση του ευρώ
Η πρόεδρος της ΕΚΤ ανέδειξε τρεις κρίσιμους άξονες για την ενδυνάμωση του ενιαίου νομίσματος:
- Γεωπολιτική αξιοπιστία και ασφάλεια
Η Ευρώπη πρέπει να διατηρήσει ανοιχτό το εμπόριο και να υποστηρίξει αυτή τη δέσμευση με αμυντικές δυνατότητες. «Οι επενδυτές –και ιδίως οι θεσμικοί– αναζητούν γεωπολιτική σταθερότητα. Επενδύουν σε περιφέρειες που αποδεικνύονται αξιόπιστοι εταίροι ασφαλείας», δήλωσε. - Ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς
Η Λαγκάρντ κάλεσε για την επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων προς την κατεύθυνση μιας πραγματικά ενιαίας κεφαλαιαγοράς, με λιγότερους κανονιστικούς φραγμούς και στήριξη της καινοτομίας. «Η σημερινή αγορά είναι κατακερματισμένη και δεν διαθέτει ένα ρευστό, ασφαλές περιουσιακό στοιχείο ευρείας αποδοχής», είπε. - Κοινή ευρωπαϊκή χρηματοδότηση
Η πρόεδρος της ΕΚΤ τάχθηκε υπέρ της ενίσχυσης της κοινής ευρωπαϊκής χρηματοδότησης για δημόσια αγαθά, όπως η άμυνα, επισημαίνοντας πως μια τέτοια εξέλιξη θα ενίσχυε την προσφορά ασφαλών ευρωπαϊκών τίτλων. «Η οικονομική λογική λέει πως τα δημόσια αγαθά πρέπει να χρηματοδοτούνται από κοινού», ανέφερε.
Το «αγκάθι» των ευρωπαϊκών ομολόγων
Η έκδοση κοινών ομολόγων αποτελεί διαχρονικά αντικείμενο έντονων διαφωνιών, κυρίως εκ μέρους της Γερμανίας, που ανησυχεί για ενδεχόμενη μεταφορά δημοσιονομικού ρίσκου. Ωστόσο, η Λαγκάρντ σημείωσε πως μια ευρωπαϊκή αγορά ομολόγων θα μείωνε το κόστος δανεισμού, θα προστάτευε την Ένωση από νομισματικούς κραδασμούς και κυρώσεις και θα ενίσχυε την ελκυστικότητα του ευρώ.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκαν πρόσφατα και δηλώσεις της Ιζαμπέλ Σνάμπελ, μέλους του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, που υπογράμμισε ότι μια μεγάλη, ενοποιημένη ευρωπαϊκή αγορά ομολόγων αποτελεί προϋπόθεση για την ανάδειξη του ευρώ σε παγκόσμιο νόμισμα.
Καταλήγοντας, η Λαγκάρντ επεσήμανε ότι η Ευρώπη πρέπει να αποδείξει πως διαθέτει τις θεσμικές και νομικές βάσεις για να κερδίσει την εμπιστοσύνη των διεθνών επενδυτών στη μακροπρόθεσμη σταθερότητα του κοινού νομίσματος.