NewsEdit Ένας μύκητας που ήδη σκοτώνει εκατομμύρια ανθρώπους ετησίως μπορεί σύντομα να εξαπλωθεί σε νέες γωνιές του πλανήτη, καθώς η υπερθέρμανση της Γης δημιουργεί ιδανικές συνθήκες για την επιβίωσή του. Αυτό προειδοποιεί μια νέα μελέτη, εκπέμποντας σήμα κινδύνου για μια απειλή που η ανθρωπότητα δείχνει ανέτοιμη να αντιμετωπίσει.
Οι μύκητες είναι πανταχού παρόντες. Από τη μούχλα στο μπάνιο μέχρι τα μανιτάρια στο δάσος, αναπτύσσονται στο χώμα, στο νερό και ακόμη και μέσα στο ανθρώπινο σώμα. Είναι ζωτικής σημασίας για τα οικοσυστήματα — αλλά και δυνητικοί φονιάδες. Οι μυκητιασικές λοιμώξεις εκτιμάται ότι σκοτώνουν 2,5 εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο, αριθμός που μπορεί να είναι ακόμη μεγαλύτερος λόγω της έλλειψης καταγραφής, σύμφωνα με το CNN.
Το σοκ; Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν αρκετά για τους μύκητες. Αυτοί οι αθόρυβοι οργανισμοί είναι εξαιρετικά προσαρμοστικοί και ενδέχεται να αντιδρούν απρόβλεπτα στην κλιματική αλλαγή. Το ανθρώπινο είδος, λένε οι ειδικοί, έχει στρέψει το βλέμμα του κυρίως σε ιούς και βακτήρια, αγνοώντας ένα εξίσου ύπουλο, επίμονο και θανατηφόρο παθογόνο βασίλειο.
Η νέα απειλή έχει όνομα: Aspergillus
Μια ομάδα ερευνητών από το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ χρησιμοποίησε υπολογιστικά μοντέλα για να προβλέψει την παγκόσμια εξάπλωση του Aspergillus, μιας ομάδας μυκήτων που προκαλούν την ασπεργίλλωση — μια συχνά φονική λοίμωξη των πνευμόνων.
Η πρόβλεψή τους είναι ανησυχητική: Ορισμένα είδη του μύκητα ενδέχεται να αποικίσουν περιοχές της Βόρειας Αμερικής, της Ευρώπης, της Κίνας και της Ρωσίας, καθώς η θερμοκρασία ανεβαίνει. «Οι μύκητες είναι μια αόρατη απειλή. Και οι χάρτες μας δείχνουν ότι πολύ περισσότερες περιοχές θα πληγούν στο μέλλον», δήλωσε ο Norman van Rijn, ερευνητής κλιματικής αλλαγής και παθογόνων.
Ο Aspergillus απελευθερώνει σπόρια που αιωρούνται στον αέρα. Τα εισπνέουμε καθημερινά. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν επηρεάζονται, όμως για όσους έχουν πνευμονικά προβλήματα (άσθμα, ΧΑΠ, κυστική ίνωση), ασθενές ανοσοποιητικό (καρκινοπαθείς, μεταμοσχευμένοι, ασθενείς μετά από σοβαρή γρίπη ή Covid-19), τα σπόρια γίνονται φονικά.
«Αν το ανοσοποιητικό δεν μπορέσει να τους αποβάλει, ο μύκητας αρχίζει να αναπτύσσεται μέσα στο σώμα. Στην ουσία, σας τρώει από μέσα προς τα έξω», λέει ωμά ο van Rijn.
Η ασπεργίλλωση έχει ποσοστά θνησιμότητας 20%–40%. Και ακόμη χειρότερα, είναι εξαιρετικά δύσκολο να διαγνωστεί εγκαίρως: προκαλεί συμπτώματα όπως πυρετό και βήχα, που συχνά αποδίδονται σε πιο κοινές παθήσεις.
Το νέο κύμα: ανθεκτικοί, αόρατοι και μεταλλαγμένοι
Το πρόβλημα εντείνεται με την ανθεκτικότητα: οι μυκητιασικοί οργανισμοί εξελίσσονται και αντιστέκονται ολοένα περισσότερο στα αντιμυκητιασικά φάρμακα. Υπάρχουν μόνο τέσσερις βασικές κατηγορίες θεραπείας — και όλες τους βρίσκονται υπό πίεση.
Ο Aspergillus flavus, που ευδοκιμεί σε θερμά, τροπικά περιβάλλοντα, μπορεί να επεκταθεί κατά 16% αν η καύση ορυκτών καυσίμων συνεχιστεί με αμείωτο ρυθμό. Πρόκειται για ένα στέλεχος που όχι μόνο επιβιώνει σε θερμά κλίματα, αλλά προσβάλλει και καλλιέργειες, απειλώντας την επισιτιστική ασφάλεια.
Ο Aspergillus fumigatus, που προτιμά τα εύκρατα κλίματα, θα κατευθυνθεί προς το Βορρά, ακόμα και προς τον Αρκτικό κύκλο, αν οι θερμοκρασίες συνεχίσουν να ανεβαίνουν. Η εξάπλωσή του μπορεί να αυξηθεί έως και 77,5% μέχρι το 2100, θέτοντας σε κίνδυνο επιπλέον 9 εκατομμύρια Ευρωπαίους.
Ταυτόχρονα, περιοχές όπως η υποσαχάρια Αφρική μπορεί να γίνουν υπερβολικά θερμές ακόμη και για τους ίδιους τους μύκητες, ανατρέποντας οικοσυστήματα και διαταράσσοντας τις αγροτικές παραγωγές.
Ένα οικοσύστημα υπό κατάρρευση – και μαζί του, η ασπίδα μας
Η αύξηση της θερμοκρασίας δεν επηρεάζει μόνο τη γεωγραφική κατανομή. Μπορεί να μεταλλάξει τον ίδιο τον μύκητα, επιτρέποντάς του να αντέχει τη θερμοκρασία του ανθρώπινου σώματος, επιβιώνοντας και αναπτύσσοντας νέες μεθόδους εισβολής. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα — πλημμύρες, ξηρασίες, καύσωνες — διευκολύνουν επίσης την εξάπλωσή του σε απρόβλεπτες κατευθύνσεις.
Συχνά, μετά από φυσικές καταστροφές, παρατηρείται έξαρση μυκητιασικών λοιμώξεων. Κάτι ανάλογο ενδέχεται να αποτελέσει τον κανόνα στο μέλλον.
Ένας κόσμος χωρίς ανοσία;
Οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου: κανείς δεν είναι ασφαλής. Η ασπιρίνη και τα αντιβιοτικά άλλαξαν τον 20ό αιώνα. Τώρα, στον 21ο αιώνα, τα αντιμυκητιασικά ίσως αποδειχθούν η επόμενη μεγάλη φαρμακευτική πρόκληση.
Ο αόρατος πόλεμος έχει ήδη ξεκινήσει — και η ανθρωπότητα καλείται να προλάβει έναν εχθρό που δεν βλέπεται, δεν μυρίζεται και δεν ακούγεται, αλλά μπορεί να θερίσει σιωπηλά.
- Aspergillus: Ο τρομακτικός μύκητας που μπορεί να μας «φάει από μέσα προς τα έξω»
- Επιδείνωση του καιρού την Κυριακή: Ισχυρές καταιγίδες σε Κεντρική και Βόρεια Ελλάδα – Σε ετοιμότητα οι Αρχές
- Οι Kneecap μιλούν για πρώτη φορά μετά τη δίωξη μέλους τους για τρομοκρατία – Η ιστορία και οι διώξεις του ιρλανδικού hip hop συγκροτήματος
- «Μικρός τελικός», μεγάλα πάθη: Παναθηναϊκός και Ολυμπιακός ξανά αντίπαλοι στο φάιναλ φορ
- Ιστορικό φινάλε στη EuroLeague: Γιασικεβίτσιους και Σπανούλης στο κυνήγι της κορυφής