NewsEdit Γράφει ο Κωνσταντίνος Βέργος*
Με τη διεξαγωγή κοινής συνόδου στο Λονδίνο, η ηγεσία της Μεγάλης Βρετανίας συνεδρίασε με εκείνη της ΕΕ για πιο στενή συνεργασία στον αμυντικό τομέα. Αφορμή αποτέλεσε ο πόλεμος στην Ουκρανία, καθώς επιτρέπει σε μεγάλες εταιρείες της Αγγλίας, της Γερμανιάς, της Γαλλίας και της Ιταλίας να εκμεταλλευτούν τις εξελίξεις μετά την απόφαση της ΕΕ να προχωρήσει σε αμυντικές δαπάνες ώστε να σώσει την κατεστραμμένη από τον κινεζικό ανταγωνισμό και το υψηλό ενεργειακό κόστος, γερμανική βιομηχανία. Η συμφωνία όμως εξέτασε και θέματα όπως την αλιεία και την κινητικότητα των νέων.
Αγκάθι τα τρόφιμα και η αλιεία, επί τάπητος και η κινητικότητα των νέων
Σε αυτή τη φάση είναι ξεκάθαρο ότι παρά τη διάθεση του βρετανού πρωθυπουργου Στάρμερ, να υπάρξει βαθύτερη συνεργασία με την ΕΕ, σε αυτή τη φάση η συνεργασία θα περιοριστεί κυρίως στην πρόσβαση των Βρετανικών εταιριών στο μελλοντικό ευρωπαϊκό πρόγραμμα ενίσχυσης της τεχνολογικής και βιομηχανικής βάσης της ΕΕ στον τομέα της άμυνας. Ο γιγαντιαίος τομέας τροφίμων είναι αγκάθι, καθώς οι προδιαγραφές της ΕΕ στα τρόφιμα έχουν διαφορές από εκείνες της Βρετανίας. Η άρση των περιορισμών αυτών αναμένεται να συνοδευτεί από υποχωρήσεις της Βρετανίας σε ότι αφορά τη ζωνη αλιείας αλλά και τη δημιουργία ενός ‘Ευρωπαικού διαβατήριου’ ελευθερης κυκλοφορίας για νέους έως 30 ετών, ώστε να μπορούν να εργάζονται και να σπουδάζουν στην ζωνη ΕΕ-Βρετανίας. Δεν πάρχει περίπτωση επιστροφής της χώρας στην κοινή αγορά της ΕΕ ή την τελωνειακή ένωση, όπως δεν υπάρχει και πιθανότητα αποκατάστασης της ελεύθερης μετακίνησης των πολιτών της ΕΕ στη Βρετανία.
Καθημερινές διευκολύνσεις στις μετακινήσεις και στις εξαγωγές
Πιο συγκεκριμένα, καταρχήν οι κάτοχοι βρετανικών διαβατηρίων θα μπορούν να χρησιμοποιούν περισσότερες ηλεκτρονικές πύλες (eGates) στην Ευρώπη για να αποφεύγουν τις καθυστερήσεις στα ταξίδια. Δεύτερον, οι γάτες και οι σκύλοι που προέρχονται από το Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα χρειάζονται πλέον ακριβά πιστοποιητικά υγείας των ζώων για κάθε ταξίδι, αλλά με απλό πιστοποιητικό από κτηνίατρο στο Ηνωμένο Βασίλειο θα ταξιδευουν στην ΕΕ. Οι έλεγχοι μεταξυ Αγγλίας και ΕΕ για πιστοποιητικά για ζωικά και φυτικά προϊόντα θα καταργηθουν σχεδόν εντελώς συμπεριλαμβανομένων των μπιφτεκιών και των λουκάνικων. Τα αλιευτικά σκάφη της ΕΕ μπορούν να αλιεύουν στα ύδατα του Ηνωμένου Βασιλείου, με ειδική άδεια. Η αμυντική βιομηχανία του Ηνωμένου Βασιλείου να μπορεί να συμμετάσχει στο σχέδιο της ΕΕ για ένα αμυντικό ταμείο 150 δισεκατομμυρίων ευρώ, δίνοντας 15%-20% των ποσών αυτών στη Βρετανία. Η συμφωνία θα οδηγήσει σε συνδεση των συστημάτων εμπορίας εκπομπών ρύπων με διευρυμενη δυνατότητα ανταλλαγης δικαιωματων, και επιτρεπει στην Αγγλία να εξαγει προϊόντα χάλυβα χωρίς σημαντικές επιβαρύνσεις, επανέρχεται η συνεργασία τύπου Έρασμος για φοιτητές και διευκολύνεται η κινητικότητα για νέους ως 30 ετων. Τέλος, θα ξεκινήσουν συνομιλίες για τη διευκόλυνση της αμοιβαια αποδεκτής απόκτησης βίζας για εργασία στο Ηνωμένο Βασίλειο και την ΕΕ, καθώς και για την αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων, όπως και κάποιων επιπλέον δικαιοδοσιών στα Ευρωπαϊκά δικαστήρια να κρίνουν εκκρεμότητες που αφορούν την ΕΕ.
Περιορισμένη συμφωνία, στοχευμένα οφέλη
Συνολικά αποτελεί μια περιορισμένη συμφωνία που λύνει τρέχοντα θέματα, ιδιαίτερα σε θέματα ασφάλειας, κινητικότητας εργαζομένων και υπηρεσιών και βαριάς βιομηχανίας, με άμεσο όφελος για Βρετανία, Γαλλία και Γερμανία για διαφορετικούς λόγους, χωρίς όμως να ακουμπάει στο βασικό που είναι η ενιαία αγορά υπηρεσιών, αγαθών και εργαζομένων, που συνεχίζουν να παραμένουν έξω από την ατζέντα. Αυτό ήταν βέβαια αναμενόμενο για πολλούς λόγους. Η περαιτέρω συνεργασία Βρετανίας με την ΕΕ δεν είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στην Βρετανία, η οποία φαίνεται να κινείται χωρίς προβλήματα μετα το Brexit, ενώ έχει παράλληλα προνομιακή μεταχείριση από τις ΗΠΑ στα νέα δεδομένα. Από την άλλη, η Βρετανία έκανε σημαντικές υποχωρήσεις στην αλιεία με αντάλλαγμα την εξαγωγή πλέον των Βρετανικών προϊόντων τροφίμων χωρίς γραφειοκρατικούς ελέγχους από την ΕΕ.
*Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Μεγάλη Βρετανία