Η αγορά ομολόγων τραβάει το αυτί της Ουάσινγκτον: Τέλος η εποχή του φθηνού δανεισμού

Η εποχή της παγκόσμιας «υπερπροσφοράς αποταμιεύσεων» φαίνεται να ανήκει οριστικά στο παρελθόν.

Οι επενδυτές απαιτούν πλέον υψηλότερες αποδόσεις για να τοποθετήσουν τα κεφάλαιά τους σε κρατικά ομόλογα, στέλνοντας ένα σαφές μήνυμα προς τις κυβερνήσεις — και κυρίως προς την Ουάσινγκτον: το φθηνό χρήμα τελείωσε.

ΗΠΑ: Υψηλότερες αποδόσεις, χαμηλότερη εμπιστοσύνη

Σε πρόσφατη δημοπρασία 20ετών ομολόγων του αμερικανικού Δημοσίου, καταγράφηκε η χαμηλότερη ζήτηση από τον Φεβρουάριο, γεγονός που υποχρέωσε το Υπουργείο Οικονομικών να προσφέρει σημαντικά υψηλότερες αποδόσεις. Οι αποδόσεις στα μακροπρόθεσμα ομόλογα βρίσκονται σε επίπεδα που είχαν να καταγραφούν από την εποχή της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2007-2008.

Το αυξανόμενο κόστος δανεισμού έχει άμεσο αντίκτυπο στα δημόσια οικονομικά: αυξάνει την επιβάρυνση του προϋπολογισμού και μειώνει τον δημοσιονομικό χώρο για επενδύσεις ή κοινωνικές παροχές.

Η Moody’s υποβαθμίζει, η αγορά πιέζει

Η πρόσφατη υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας των ΗΠΑ από τη Moody’s ενισχύει τις ανησυχίες. Ο συνδυασμός υψηλών ελλειμμάτων —δημοσιονομικού και εμπορικού— και η σχεδιαζόμενη φορολογική μεταρρύθμιση τύπου «Big, Beautiful Bill», που αναμένεται να αυξήσει το χρέος κατά περίπου 4 τρισ. δολάρια την επόμενη δεκαετία, κλονίζουν την εμπιστοσύνη των αγορών.

Οι επενδυτές επαναξιολογούν τον κίνδυνο που συνεπάγεται η χρηματοδότηση του αμερικανικού χρέους, γεγονός που εντείνει τη μεταβλητότητα στις αγορές και προκαλεί αναταράξεις στο χρηματιστήριο.

Παράλληλοι με το βρετανικό προηγούμενο

Η κατάσταση θυμίζει έντονα την κρίση του Ηνωμένου Βασιλείου το 2022, όταν η απότομη αύξηση των αποδόσεων των ομολόγων λόγω των δημοσιονομικών επιλογών της τότε κυβέρνησης Τρας προκάλεσε αναστάτωση στις αγορές και ανάγκασαν την Τράπεζα της Αγγλίας να παρέμβει εκτάκτως.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι άτρωτες σε παρόμοια σενάρια, ιδίως εάν συνεχιστεί η πολιτική αύξησης του χρέους χωρίς αξιόπιστο σχέδιο δημοσιονομικής σταθερότητας.

Μια νέα εποχή για το δημόσιο χρέος

Η παγκόσμια περίοδος των ιστορικά χαμηλών επιτοκίων, που επέτρεψε στις κυβερνήσεις να δανείζονται φθηνά και χωρίς συνέπειες, έχει πλέον κλείσει τον κύκλο της. Το περιβάλλον αλλάζει: οι αποδόσεις ανεβαίνουν, η ρευστότητα περιορίζεται, και η ανοχή των επενδυτών εξαντλείται.

Η μετάβαση αυτή συνεπάγεται υψηλότερες δαπάνες εξυπηρέτησης χρέους, αυστηρότερες δημοσιονομικές επιλογές και πιθανές επιπτώσεις στην παγκόσμια ανάπτυξη. Κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες καλούνται να προσαρμοστούν γρήγορα και μεθοδικά.

Η αγορά ομολόγων δεν «φωνάζει» συχνά — αλλά όταν το κάνει, η φωνή της είναι ηχηρή. Η Ουάσινγκτον καλείται να ακούσει και να δράσει. Η εποχή όπου οι επενδυτές χρηματοδοτούσαν χωρίς ενστάσεις το αμερικανικό χρέος τελείωσε. Η συνέχιση της ανεξέλεγκτης δημοσιονομικής επέκτασης χωρίς μέτρα σταθερότητας κινδυνεύει να έχει σοβαρές επιπτώσεις, όχι μόνο στις ΗΠΑ αλλά στην παγκόσμια οικονομία.