Η Καλλιρρόη Παρρέν (1861-1940) υπήρξε μια από τις πιο σημαντικές μορφές του ελληνικού φεμινιστικού κινήματος και της δημοσιογραφίας, πρωτοστατώντας στην προώθηση των δικαιωμάτων της γυναίκας στην Ελλάδα από τα τέλη του 19ου αιώνα. Όπως η ίδια τόνιζε, «Η γυναίκα δεν είναι μόνο μητέρα και σύζυγος, είναι και πολίτης, και ως τέτοια πρέπει να διεκδικεί τα δικαιώματά της».
Γεννήθηκε στα Πλατάνια Αμαρίου Ρεθύμνης και σε ηλικία έξι ετών μετακόμισε με την οικογένειά της στην Αθήνα, όπου ο πατέρας της ήταν πρόεδρος της Επιτροπής Κρητών Προσφύγων. Σπούδασε στη Σχολή Σουρμελή, στη Γαλλική Σχολή Καλογραιών στον Πειραιά και αποφοίτησε από το Αρσάκειο με δίπλωμα δασκάλας το 1878. Αμέσως μετά ανέλαβε τη διεύθυνση του Παρθεναγωγείου της ελληνικής κοινότητας στην Οδησσό, όπου παρέμεινε δύο χρόνια. Όπως η ίδια έλεγε, «Η μόρφωση είναι το κλειδί που ανοίγει τις πόρτες της ελευθερίας».
Δημοσιογραφική και Φεμινιστική Δράση
Η Καλλιρρόη Παρρέν ήταν η πρώτη Ελληνίδα δημοσιογράφος και η πρώτη που εξέδωσε γυναικεία εφημερίδα στην Ελλάδα, την «Εφημερίδα των Κυριών» το 1887, η οποία συντασσόταν αποκλειστικά από γυναίκες και προωθούσε τα εργασιακά, εκπαιδευτικά και πολιτικά δικαιώματα των γυναικών. Η εφημερίδα αυτή θεωρείται πρόδρομος του ελληνικού φεμινιστικού κινήματος, καθώς δημιούργησε συλλογική γυναικεία συνείδηση και άνοιξε το δρόμο για μελλοντικές διεκδικήσεις. Όπως υπογράμμιζε η ίδια, «Η φωνή της γυναίκας πρέπει να ακουστεί δυνατά, γιατί μέσα από αυτήν θα γεννηθεί η αλλαγή».
Παράλληλα, η Παρρέν έγραψε πολλά άρθρα, δοκίμια, μυθιστορήματα και θεατρικά έργα με θέμα τα κοινωνικά προβλήματα και τη θέση της γυναίκας, όπως την τρίτομη «Ιστορία της γυναικός» (1889), το μυθιστόρημα «Η Χειραφετημένη» (1900) και το δράμα «Η νέα γυναίκα» (1907). Η ίδια πίστευε ακράδαντα ότι «Η λογοτεχνία είναι όπλο στα χέρια της γυναίκας για να αγωνιστεί».
Αντιλαμβανόμενη την ανάγκη για εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση των γυναικών, ίδρυσε σειρά εκπαιδευτικών και κοινωφελών ιδρυμάτων, όπως το Σχολείον της Κυριακής των Απόρων Γυναικών και Κορασίων (1890), το Άσυλον των Ανιάτων Γυναικών (1896), την Ένωσιν Ελληνίδων (1896) και τον Πατριωτικόν Σύνδεσμον (1898), που εξελίχθηκε στο ΠΙΚΠΑ. Το 1911 ίδρυσε το Λύκειον των Ελληνίδων, με στόχο την πρόοδο των γυναικών και τη διατήρηση των ελληνικών εθίμων και παραδόσεων. Όπως δήλωνε, «Η αλληλεγγύη και η μόρφωση είναι τα θεμέλια της προόδου».
Πολιτική Δράση και Τελευταία Χρόνια
Η Καλλιρρόη Παρρέν ήταν φανατική μοναρχική και αντιβενιζελική, γεγονός που οδήγησε στην εξορία της στην Ύδρα το 1918 λόγω των πολιτικών της φρονημάτων. Το 1921 οργάνωσε το Α’ Εθνικόν Γυναικείον Συνέδριον και πίεσε την κυβέρνηση να υποστηρίξει το δικαίωμα ψήφου των γυναικών. Όπως έλεγε χαρακτηριστικά, «Η πολιτική συμμετοχή της γυναίκας δεν είναι προνόμιο, είναι καθήκον».
Πέθανε στην Αθήνα το 1940, σε ηλικία 79 ετών, και το 1992 τιμήθηκε με προτομή στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών.
Κληρονομιά
Η Καλλιρρόη Παρρέν άφησε μια ανεκτίμητη πνευματική κληρονομιά, με τη φράση της να αποτυπώνει το όραμά της: «[…] αφήνω μίαν ανθηράν βλάστησιν της σποράς, την οποίαν εμείς, αι ολίγαι πρωτοπόροι, εσπείραμεν εις την τότε άγονον και πετρώδη γην και είμαι βεβαία ότι από σας, καλαί μου συνεργάτιδες, θα δημιουργηθή η τελεία γυναίκα της αύριον […]». Η ζωή και το έργο της Καλλιρρόης Παρρέν αποτελούν σημείο αναφοράς για την ιστορία του φεμινισμού στην Ελλάδα, καθώς με τη δημοσιογραφία, τη λογοτεχνία και την κοινωνική δράση της άνοιξε δρόμους για την ισότητα και την χειραφέτηση των γυναικών. Όπως η ίδια έλεγε, «Η γυναίκα που ξέρει τα δικαιώματά της, είναι αδύνατον να σκλαβωθεί».
Με το πάθος και την αφοσίωσή της, η Καλλιρρόη Παρρέν συνεχίζει να εμπνέει γενιές γυναικών και να φωτίζει τον δρόμο προς μια κοινωνία δίκαιη και ισότιμη για όλους.