NewsEdit Στον 21ο αιώνα, το κράτος, σε πείσμα των θεωρήσεων που προέβλεπαν την υποχώρηση ή την απίσχνασή του, παραμένει κύριος μηχανισμός ρύθμισης των πολιτικών πραγμάτων. Ωστόσο, εμπλεκόμενο και αυτό στη δίνη του φαινομένου της παγκοσμιοποίησης, αλλάζει με ταχείς ρυθμούς.
Στη διάλεξη θα παρουσιαστούν νεότερες θεωρήσεις για το κρατικό φαινόμενο και προβληματισμοί για την εξέλιξή του, καθώς και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει στις μέρες μας.
Εισηγητής: Αλφρέδος Σταϊνχάουερ, επίκουρος καθηγητής Ηθικής & Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης ΔΠΘ
Σχολιάζει o Βασίλης Ασημακόπουλος, δικηγόρος, πολιτικός επιστήμονας, διδάσκων στο Τμήμα Πολιτικης Επιστήμης ΔΠΘ
Τα σεμινάρια του ΕΝΑ – 3ος κύκλος
Όψεις της σύγχρονης δημοκρατίας: Προκλήσεις & προοπτικές
Την επαύριον της συμπλήρωσης πενήντα χρόνων από την Αποκατάσταση της Δημοκρατίας στη χώρα μας, το ΕΝΑ προγραμματίζει μια σειρά διαλέξεων σεμιναριακού χαρακτήρα γύρω από την έννοια της δημοκρατίας. Σε συνέχεια των δύο προηγούμενων, ο νέος αυτός κύκλος σεμιναρίων επανεστιάζει σε μια θεματική η οποία βρέθηκε στον πυρήνα του διήμερου συνεδρίου «1974-2024: Η εποχή της δημοκρατίας και το μέλλον της» που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Νοέμβριο. Εάν η θεματολογία των προηγούμενων σεμιναριακών κύκλων ήταν αφιερωμένη στα διδάγματα της οικονομικής κρίσης και στην εμπειρία της αριστερής διακυβέρνησης στην Ελλάδα, αντίστοιχα, η έμφαση αυτή τη φορά δίνεται στις ποικίλες όψεις της δημοκρατίας και στις προκλήσεις με τις οποίες η τελευταία βρίσκεται αντιμέτωπη στη συγχρονία.
Ο νέος κύκλος σεμιναρίων εγκαινιάζεται πέντε χρόνια μετά την αναστολή της τελευταίας σειράς διαλέξεων, λόγω της κορύφωσης της πανδημικής κρίσης στις αρχές του 2020. Στη διάρκεια αυτής της πενταετίας, την υπερδεκαετή οικονομική κρίση που είχε προηγηθεί διαδέχθηκε μια σύνθετη πολυκρισιακή συνθήκη, που σημαδεύτηκε από τη συρροή πολλαπλών κρίσεων (πανδημική, ενεργειακή, πληθωριστική κ. ά.), επιτείνοντας την προϊούσα κρίση εμπιστοσύνης στα κόμματα και εν γένει στους δημοκρατικούς θεσμούς. Αυτή η κρίση εκπροσώπησης σοβούσε ήδη από τις αρχές του 21ου αιώνα, ενισχύοντας στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς την απήχηση των δυνάμεων της Ακροδεξιάς. Εάν ωστόσο, στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας, η εγχώρια κοινωνική δυναμική επέτρεψε την ανάδυση μιας πολιτικής εναλλακτικής που κατάφερε να εγγυηθεί τη δημοκρατική ομαλότητα, λειτουργώντας ως ανάχωμα απέναντι σε μια ενδεχόμενη αντιδημοκρατική εκτροπή, σήμερα, δέκα χρόνια μετά, προοδευτικές δυνάμεις και δημοκρατικοί θεσμοί μοιάζει να βρίσκονται, σε ολόκληρο τον δυτικό κόσμο, σε αποδρομή. Η απονομιμοποίηση της προοδευτικής ατζέντας και των εκφραστών της αποδυναμώνει τη δημοκρατία και τον κοινοβουλευτισμό και τροφοδοτεί τον αυταρχικό λαϊκισμό, ευνοώντας την ανάδυση ενός ακροδεξιού αντισυστημισμού και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Όσο ο ακροδεξιός λαϊκισμός αυτοπαρουσιάζεται ως γνήσιος εκφραστής της πλειοψηφίας, τόσο βαθαίνει, σε ολόκληρο τον δυτικό κόσμο, η κρίση της φιλελεύθερης κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Από την άλλη πλευρά, η γενικευμένη δυσπιστία του εκλογικού σώματος έναντι των παραδοσιακών εκφραστών του δημοκρατικού πολιτικού ανταγωνισμού μοιάζει να ενεργοποιεί συλλογικά δημοκρατικά αντανακλαστικά, που μπορούν, υπό προϋποθέσεις, να λειτουργήσουν αφυπνιστικά. Έχοντας αποσύρει την εμπιστοσύνη της από τα πολικά κόμματα, μια ισχυρή κοινωνική πλειοψηφία διατυπώνει ένα πιεστικό αίτημα ανανέωσης και εμβάθυνσης της δημοκρατίας αναπτύσσοντας μια –εν πολλοίς αδιάγνωστη ακόμη– κινητοποιητική δυναμική.
Ο νέος κύκλος σεμιναρίων του ΕΝΑ επιχειρεί να αναγνώσει τις ανταγωνιστικές αυτές δυναμικές που αναπτύσσονται στη συγκυρία, να διαγνώσει τις καινοφανείς προκλήσεις με τις οποίες βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη η δημοκρατία και να ανιχνεύσει ενδεχόμενες δυνατότητες που αναφύονται ή που οφείλουν να αναζητηθούν για την αναζωογόνηση και την εμβάθυνσή της. Στο πλαίσιο αυτό, το ΕΝΑ αφιερώνει τις δύο πρώτες διαλέξεις σε δύο εν εξελίξει διεργασίες που βρίσκονται στην καρδιά αυτής της προβληματικής και παρουσιάζουν αυξημένο ενδιαφέρον στη συγκυρία: στις νέες τάσεις που διαμορφώνονται στο αμερικανικό κομματικό σύστημα με την επανεκλογή του Ντ. Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ και στο επιτακτικό κοινωνικό αίτημα απονομής δικαιοσύνης, όπως αυτό διατυπώνεται με τις πρωτοφανείς εγχώριες κινητοποιήσεις στον απόηχο του σιδηροδρομικού δυστυχήματος των Τεμπών. Στην ίδια θεματική εγγράφονται επίσης οι πρόσφατες διαλέξεις «Από τους χίπις στον νεοφιλελευθερισμό και την Aκροδεξιά: Πώς και γιατί οι ελίτ της Σίλικον Βάλεϊ συμμάχησαν με τον Τραμπ» και «Το κράτος των δικαστών και η κρίση της δημοκρατίας», οι πρόσφατες εκδηλώσεις «Ενεργειακή δημοκρατία και ενεργειακές κοινότητες πολιτών» και «Η πολιτισμική δημοκρατία στην εποχή των πολιτισμικών πολέμων και το διακύβευμα της ηγεμονίας», καθώς και η συζήτηση «Οι πολλαπλές όψεις του ριζοσπαστισμού: Προκλήσεις και ευκαιρίες για τη δημοκρατία» που έλαβε χώρα στο πλαίσιο της συμμετοχής του ΕΝΑ στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών.
Τα σεμινάρια του ΕΝΑ απευθύνονται σε φοιτητές και φοιτήτριες, νέους/νέες επιστήμονες και ερευνητές/τριες, αλλά και στο ευρύτερο κοινό. Η συμμετοχή είναι ελεύθερη.