Κονκλάβιο: Ξεκίνησε η διαδικασία για την εκλογή του νέου Πάπα

Από σήμερα, το Βατικανό ζει ξανά τη μεγάλη στιγμή της εκλογής του νέου Πάπα, μετά τον θάνατο του Φραγκίσκου στις 21 Απριλίου.

Η τελετουργική σιωπή και η μυστικότητα του κονκλαβίου – της πιο απόκρυφης εκλογικής διαδικασίας της Καθολικής Εκκλησίας – συγκεντρώνουν το παγκόσμιο ενδιαφέρον, καθώς 133 καρδινάλιοι καλούνται να επιλέξουν τον νέο Ποντίφικα που θα ηγηθεί της Εκκλησίας σε μια ταραγμένη εποχή.

Τι είναι το Κονκλάβιο;

Το κονκλάβιο (λατινικά: cum clave, «με κλειδί») είναι η διαδικασία κατά την οποία οι καρδινάλιοι εκλέκτορες της Καθολικής Εκκλησίας απομονώνονται στην Καπέλα Σιξτίνα του Βατικανού για να εκλέξουν τον νέο Πάπα. Η διαδικασία αυτή διακρίνεται για την απόλυτη μυστικότητα, την αυστηρή απομόνωση και το τελετουργικό της χαρακτήρα.

Η Απομόνωση των Καρδιναλίων

Οι 133 καρδινάλιοι, οι περισσότεροι εκ των οποίων διορίστηκαν από τον ίδιο τον Πάπα Φραγκίσκο, ορκίζονται εχεμύθεια εφ’ όρου ζωής. Κατά τη διάρκεια του κονκλαβίου:

Παραδίδουν όλες τις ηλεκτρονικές συσκευές (κινητά, tablet, smartwatches).
Απαγορεύεται κάθε επικοινωνία με τον έξω κόσμο.
Δεν έχουν πρόσβαση σε τηλεόραση, ραδιόφωνο, εφημερίδες.
Τα δωμάτια τους σφραγίζονται και ελέγχονται για κοριούς και μικρόφωνα.
Το τηλεφωνικό σήμα στο Βατικανό διακόπτεται για όλη τη διάρκεια της διαδικασίας.

Η παραβίαση των κανόνων συνεπάγεται ακόμη και αφορισμό, ενώ το προσωπικό (γιατροί, μάγειρες, οδηγοί) ορκίζεται επίσης απόλυτη μυστικότητα.

Η Διαδικασία της Ψηφοφορίας

Η εκλογή ξεκινά με έναν ύμνο και τον όρκο μυστικότητας. Στη συνέχεια, οι καρδινάλιοι ψηφίζουν σε μυστική κάλπη, γράφοντας το όνομα του υποψηφίου που επιθυμούν. Για να εκλεγεί κάποιος Πάπας απαιτούνται τα 2/3 των ψήφων (89 από τους 133).

Την πρώτη ημέρα πραγματοποιείται μία ψηφοφορία (σήμερα γύρω στις 19:00).
Από την επόμενη, γίνονται τέσσερις ψηφοφορίες ημερησίως (δύο πρωινές, δύο απογευματινές).
Αν δεν υπάρξει εκλογή μετά από πολλές ψηφοφορίες, η διαδικασία σταματά προσωρινά και συνεχίζεται μέχρι να βρεθεί πλειοψηφία.
Τα ψηφοδέλτια καίγονται με ειδικό χημικό ώστε να παραχθεί μαύρος καπνός (αν δεν υπάρχει εκλογή) ή λευκός (αν εκλεγεί Πάπας).

Η διαδικασία κρατά όσο χρειαστεί – από λίγες ώρες έως και εβδομάδες. Τα δύο προηγούμενα κονκλάβια (2005, 2013) διήρκεσαν μόλις δύο ημέρες, όμως φέτος αναμένεται μεγαλύτερη διάρκεια λόγω του μεγάλου αριθμού εκλεκτόρων και της απουσίας ξεκάθαρου φαβορί.

Τα Φαβορί και οι Τάσεις

Το φετινό κονκλάβιο χαρακτηρίζεται ως το πιο αβέβαιο και απρόβλεπτο των τελευταίων δεκαετιών. Δεν υπάρχει ενιαίος εκλογικός κορμός, ούτε ξεκάθαρη κατεύθυνση. Οι καρδινάλιοι χωρίζονται σε τρεις βασικές τάσεις: μεταρρυθμιστές, μετριοπαθείς και συντηρητικούς.

Κύριοι υποψήφιοι:

Πιέτρο Παρολίν (70 ετών): Δεύτερος στην ιεραρχία του Βατικανού, διπλωμάτης, μετριοπαθής.
Λουίς Αντόνιο Τάγκλε (67 ετών): Ο «Ασιάτης Φραγκίσκος», λαοφιλής, συμβολίζει το άνοιγμα της Εκκλησίας στην Ασία.
Ματέο Ζούπι (69 ετών): Μεταρρυθμιστής, υπέρ της κοινωνικής δικαιοσύνης και της LGBT κοινότητας.
Πίτερ Έρντο (72 ετών): Συντηρητικός, υπέρ της παραδοσιακής διδασκαλίας.
Πιερμπατίστα Πιτσαμπάλα (60 ετών): Πατριάρχης Ιεροσολύμων, με γεωπολιτική βαρύτητα.
Ζαν-Μαρκ Αβελίν (66 ετών): Φιλελεύθερος, ικανός να γεφυρώσει τα χάσματα.

Η κληρονομιά του Φραγκίσκου διχάζει: άλλοι επιθυμούν συνέχιση των μεταρρυθμίσεων, άλλοι επιστροφή στην παράδοση.

Η Τελετουργία της Εκλογής

Μετά την εκλογή, ο νέος Πάπας ερωτάται αν αποδέχεται το αξίωμα και ποιο όνομα θα λάβει. Ακολουθεί η τελετή της πρώτης δημόσιας εμφάνισης στο μπαλκόνι της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου, όπου ανακοινώνεται το «Habemus Papam!» («Έχουμε Πάπα!») και ο νέος Ποντίφικας απευθύνεται στους πιστούς.

Η Σημασία του Κονκλαβίου

Η φετινή εκλογή δεν αφορά μόνο το μέλλον της Καθολικής Εκκλησίας, αλλά και τον ρόλο της σε έναν κόσμο γεμάτο κοινωνικές ανισότητες, γεωπολιτικές εντάσεις και ανάγκη για ανανέωση. Η απόφαση που θα ληφθεί πίσω από τις κλειστές πόρτες του Βατικανού θα επηρεάσει εκατομμύρια πιστούς και θα καθορίσει τη στάση της Εκκλησίας απέναντι στις προκλήσεις του 21ου αιώνα.