Η εκλογή του νέου Πάπα, μετά τον θάνατο του Πάπα Φραγκίσκου, αναμένεται να είναι το πιο απρόβλεπτο κονκλάβιο στη σύγχρονη ιστορία της Καθολικής Εκκλησίας, με 133 καρδινάλιους εκλέκτορες, έναντι 117 στην προηγούμενη εκλογή, και με πολλούς από αυτούς να μην γνωρίζονται μεταξύ τους λόγω της παγκοσμιοποίησης του κολεγίου από τον Φραγκίσκο.
Το κολέγιο των καρδιναλίων εκπροσωπεί τρεις κύριες τάσεις: την προοδευτική πτέρυγα που θέλει να συνεχίσει το μεταρρυθμιστικό έργο του Φραγκίσκου, με ηγετικές μορφές όπως ο Ιταλός Ματέο Τσούπι και ο Γερμανός Ράινχαρντ Μαρξ, τη συντηρητική πτέρυγα που επιμένει στη διαφύλαξη του καθολικού δόγματος, με εκπροσώπους όπως ο Ούγγρος Πέτερ Έρντο, και μια μετριοπαθή πλευρά που επιδιώκει γέφυρες και διάλογο μεταξύ των δύο.
Οι καρδινάλιοι έχουν ήδη ξεκινήσει προκαταρκτικές συναντήσεις για να γνωριστούν, να παρουσιάσουν τις απόψεις τους και να σχηματίσουν συμμαχίες, καθώς η διαδικασία εκλογής αναμένεται να είναι σύντομη για να αποφευχθεί διχασμός, αλλά και ανοιχτή και απρόβλεπτη, με πιθανή προτίμηση σε έναν υγιή, άνω των 70 ετών υποψήφιο. Η Ιταλία διαθέτει τον μεγαλύτερο αριθμό εκλεκτόρων (17 καρδινάλιους), με ονόματα όπως ο Πιέτρο Παρολίν και ο Ματέο Ζούπι να ξεχωρίζουν.
Είναι σαφές ότι στο κολέγιο των καρδιναλίων εκπροσωπούνται μια σειρά από τάσεις, όπως άλλωστε συμβαίνει και στην κοινωνία. Η προοδευτική πτέρυγα εκπροσωπείται από καρδινάλιους που θα επιδιώξουν τώρα να διατηρήσουν την ανατρεπτική και μεταρρυθμιστική ορμή του Πάπα Φραγκίσκου, πιέζοντας την εκκλησία να εκσυγχρονίσει τις δομές της και να ξεκινήσει διάλογο με τον σύγχρονο κόσμο. Μεταξύ των ηγετικών τους προσωπικοτήτων είναι ο Ιταλός καρδινάλιος Ματέο Τσούπι και ο Γερμανός καρδινάλιος Ράινχαρντ Μαρξ, ο οποίος έχει μιλήσει ανοιχτά για την ανάγκη μεταρρύθμισης εντός της εκκλησίας.
Η συντηρητική πτέρυγα επικεντρώνεται αντ’ αυτού στη διαφύλαξη του καθολικού δόγματος: ο Ούγγρος καρδινάλιος Πέτερ Έρντο και ο Κονγκολέζος καρδινάλιος Φρίντολιν Αμπόνγκο είναι μεταξύ των κύριων εκπροσώπων αυτής της τάσης.
Εντούτοις, υπάρχει και η μετριοπαθής πλευρά, η οποία επιδιώκει να χτίσει γέφυρες μεταξύ των άλλων δύο θέσεων, υιοθετώντας μια προσέγγιση που βασίζεται περισσότερο στον διάλογο. Θεωρεί την εκκλησία ως έναν από τους πολλούς παράγοντες στην επιδίωξη του κοινού καλού, ενθαρρύνοντας τη συμμετοχή στον πολιτισμό, την πολιτική και άλλες θρησκείες. Στους εκπροσώπους της περιλαμβάνονται ο Γάλλος καρδινάλιος Ζαν-Μαρκ Αβελίν και ο Αμερικανός Ρόμπερτ Φράνσις Πρέβοστ, ο οποίος υπηρετεί επί του παρόντος στη Ρωμαϊκή Κούρια, το διοικητικό όργανο της Αγίας Έδρας.
Τις επόμενες μέρες, η πρώτη μεγάλη πρόκληση για τους καρδινάλιους όλων των ρευμάτων θα είναι να γνωριστούν μεταξύ τους. Έχουν ήδη πραγματοποιήσει προκαταρκτικές συναντήσεις, που συχνά αναφέρονται ως «προ-συσκέψεις». Παρουσιάζουν τις ιδέες τους για το πώς πρέπει να καθοδηγείται η εκκλησία και περιγράφουν τις τοπικές πραγματικότητες – για παράδειγμα, σε απομακρυσμένες περιοχές ή σε χώρες με λιγότερους Χριστιανούς.
Με αυτόν τον τρόπο, αναδύεται σταδιακά το απαραίτητο προφίλ για τον νέο ηγέτη και σχηματίζονται συμμαχίες. Δεν θα ήταν φρόνιμο να υποθέσει κάποιος ότι οι 108 καρδινάλιοι που όρισε ο Φραγκίσκος θα ψηφίσουν αυτόματα υπέρ κάποιου μεταρρυθμιστή υποψήφιου. Και αυτό γιατί ορισμένοι από αυτούς διορίστηκαν για συγκεκριμένους λόγους (όπως συμβαίνει με τους καρδινάλιους, οι οποίοι εργάζονται στις διοικητικές υπηρεσίες του Βατικανού) και άλλοι, με την πάροδο του χρόνου, ανέπτυξαν τις δικές τους φιλοδοξίες εντός της εκκλησίας.
Κάποιοι φαίνονται να συγκλίνουν υπέρ ενός Ιταλού Πάπα (ο τελευταίος, ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Α’, πέθανε το 1978). Αλλά υπάρχει ένα ρητό που λέει ότι «αυτός που μπαίνει στο κονκλάβιο ως πάπας, φεύγει ως καρδινάλιος», δηλαδή, όσοι θεωρούνται οι πιο πιθανοί νικητές πριν από το κονκλάβιο συχνά μένουν πίσω από άλλους που δεν είχαν εμφανιστεί στις πρώτες σελίδες των εφημερίδων.
Έμπειροι παρατηρητές του Βατικανού σημειώνουν την επιθυμία, ανεξάρτητα από γεωγραφικό ή ιδεολογικό υπόβαθρο, ο υποψήφιος να είναι υγιής και ιδανικά άνω των 70 ετών. «Χρειαζόμαστε έναν νέο άγιο πατέρα, όχι έναν αιώνιο πατέρα», είπε υπό καθεστώς ανωνυμίας ένας επίσκοπος.
Τον μεγαλύτερο αριθμό εκλεκτόρων διαθέτει η Ιταλία, με συνολικά 17 καρδινάλιους στο κονκλάβιο (12,6%). Τα τρία ονόματα που αναφέρονται περισσότερο είναι ο Πιέτρο Παρολίν, πρώην γραμματέας του Βατικανού, ο Ματέο Ζούπι, πρόεδρος της Ιταλικής Επισκοπικής Συνόδου και ο Πιεμπατίστα Πιτσαμπάλα, πατριάρχης Ιεροσολύμων, του οποίου το προφίλ είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό δεδομένης της ιστορικής στιγμής και της σύνθετης γεωπολιτικής θέσης από την την οποία ασκεί το ποιμαντικό του έργο. Το μόνο «ελάττωμά» του είναι ότι είναι 60 ετών.
Παραδοσιακά, σε κάθε κονκλάβιο, αναδύονται κάποιοι «μεγάλοι εκλέκτορες»: είναι αυτοί με τη μεγαλύτερη επιρροή και εμπειρία ή αυτοί που προέρχονται από οικονομικά ισχυρές επισκοπές. Για παράδειγμα, κατά την προετοιμασία για το κονκλάβιο που εξέλεξε τον Ιωάννη Παύλο Β’ το 1978, ο Πολωνός επίσκοπος Άντρεϊ Μαρία Ντέσκουρ υποστήριξε την υποψηφιότητα του καρδιναλίου Κάρολ Βοϊτίλα, όπως ήταν τότε γνωστός ο μετέπειτα πάπας, εργαζόμενος τόσο ακούραστα που υπέστη εγκεφαλικό επεισόδιο την ημέρα πριν από την έναρξη του κονκλαβίου. Την επόμενη μέρα από την εκλογή του, επισκέφθηκε τον Ντέσκουρ στο νοσοκομείο και λίγο αργότερα τον ονόμασε καρδινάλιο. Ομοίως, ο Βραζιλιάνος καρδινάλιος Κλαούντιο Χούμες ήταν ένας βασικός «μεγάλος εκλέκτορας» για τον Πάπα Φραγκίσκο, και μάλιστα πρότεινε το όνομα «Φραγκίσκος», προτρέποντάς τον να μην ξεχνά τους φτωχούς.
Η κληρονομιά του Πάπα Φραγκίσκου είναι βαθιά μεταρρυθμιστική, εστιάζοντας στην κοινωνική δικαιοσύνη, την απλότητα, τον διάλογο με τον σύγχρονο κόσμο και την ανανέωση της συνοδικότητας, με σημαντικές πρωτοβουλίες όπως η σύγκληση της Συνόδου για τη συνοδικότητα το 2023. Παρά τις προκλήσεις, όπως η μείωση των δωρεών και το δημοσιονομικό έλλειμμα του Βατικανού, η επιρροή του Φραγκίσκου παραμένει ισχυρή, και ο διάδοχός του καλείται να συνεχίσει ή να αναθεωρήσει αυτή την κληρονομιά.
Καθώς οι καρδινάλιοι κλείνονται στην Καπέλα Σιξτίνα, η παγκόσμια προσοχή στρέφεται στον λευκό καπνό που θα αναγγείλει τον νέο πνευματικό ηγέτη για πάνω από ένα δισεκατομμύριο πιστούς, σε μια διαδικασία που συνδυάζει παράδοση, πολιτική και πνευματική αναζήτηση.
Χρονολόγιο από τον θάνατο του Πάπα Φραγκίσκου μέχρι την εκλογή νέου Πάπα
- 21 Απριλίου 2025: Ο Πάπας Φραγκίσκος απεβίωσε το πρωί της Δευτέρας του Πάσχα, στις 07:35, στο δωμάτιό του στον Οίκο της Αγίας Μάρθας στο Βατικανό, σε ηλικία 88 ετών, από εγκεφαλικό επεισόδιο και καρδιακή ανεπάρκεια.
- 23 Απριλίου 2025: Η σορός του Πάπα τέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα στο Βατικανό, δίνοντας τη δυνατότητα σε πιστούς και αξιωματούχους να αποτίσουν φόρο τιμής.
- 26 Απριλίου 2025: Τελέστηκε η κηδεία του Πάπα Φραγκίσκου στην πλατεία του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη, παρουσία αξιωματούχων από όλο τον κόσμο και πλήθους πιστών. Η ταφή έγινε στη Βασιλική της Αγίας Μαρίας της Μείζονος, σύμφωνα με την επιθυμία του.
- Μεταξύ 26 Απριλίου και 7 Μαΐου 2025: Ξεκίνησαν οι προετοιμασίες για το κονκλάβιο, με τους 133 καρδινάλιους εκλέκτορες να συγκεντρώνονται στη Ρώμη. Πραγματοποιήθηκαν προκαταρκτικές συναντήσεις για να γνωριστούν, να συζητήσουν και να σχηματίσουν συμμαχίες.
- 7 Μαΐου 2025: Έναρξη του κονκλαβίου στην Καπέλα Σιξτίνα, όπου οι καρδινάλιοι απομονώνονται πλήρως για να εκλέξουν τον νέο Πάπα.
- Επόμενες ημέρες μετά 7 Μαΐου 2025: Αναμένεται η εκλογή του νέου Πάπα, με την παγκόσμια προσοχή να εστιάζεται στον λευκό καπνό που θα αναγγείλει τον νέο πνευματικό ηγέτη της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.
Με πληροφορίες από τον Guardian
- Τραγωδία στη Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών: 36χρονος αστυνομικός αυτοκτόνησε με το υπηρεσιακό του περίστροφο
- Brain Drain: : Όταν η ελπίδα περνά τα σύνορα
- Νέο Μακελειό στη Γάζα: Τουλάχιστον 31 Παλαιστίνιοι νεκροί κατά τη διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Ράφα
- Θρίαμβος και Τραγωδία: Η νίκη της Παρί Σεν Ζερμέν επισκιάστηκε από βίαια επεισόδια με 2 νεκρούς
- Χατζηδάκης: «Στηρίζουμε σταθερά την επιχειρηματικότητα – Προχωρούν κρίσιμα έργα στη Δυτική Ελλάδα»