NewsEdit Τον Δεκέμβριο του 2022, καθώς οι περιορισμοί για τον κοροναϊό σε όλο τον κόσμο άρχισαν να χαλαρώνουν, ο Ελβετός κινηματογραφιστής Christian Frei ταξίδεψε στην Ταϊλάνδη για να κινηματογραφήσει νυχτερίδες στο φυσικό τους περιβάλλον. Εκείνη την εποχή, οι επιστήμονες που μελετούσαν τους ιούς των νυχτερίδων λοιδορούνταν από θεωρητικούς συνωμοσίας για τον υποτιθέμενο ρόλο τους στην πανδημία του Covid-19. Ο δημόσιος εχθρός Νο 1 ήταν ο Peter Daszak, ένας βρετανικής καταγωγής ζωολόγος και κυνηγός νυχτερίδων.
Οι διαδικτυακοί ντετέκτιβ και ορισμένες υπηρεσίες πληροφοριών είχαν αρχίσει να υποψιάζονται ότι ο Sars-CoV-2, όπως είναι γνωστός ο ιός που προκαλεί τον Covid-19, ήταν αποτέλεσμα εργαστηριακού πειράματος. Οι κύριοι ύποπτοι; Η ΜΚΟ EcoHealth Alliance του Daszak με έδρα τη Νέα Υόρκη και το Ινστιτούτο Ιολογίας Wuhan (WIV), ένα κινεζικό εργαστήριο στην ίδια πόλη όπου είχαν εντοπιστεί τα πρώτα κρούσματα του Covid-19. Όπως δήλωσε ο αυτοαποκαλούμενος Κινέζος πληροφοριοδότης, Li-Meng Yan, στον Τάκερ Κάρλσον, παρουσιαστή του Fox News που υποστηρίζει τον Τραμπ: “Ο ιός είναι σαν τον Φρανκενστάιν. Δεν μπορούν ποτέ να τον πάρουν από τη φύση”.
Ο Frei, ο οποίος πέρασε τον εγκλεισμό του στη Ζυρίχη μελετώντας την έρευνα του Daszak σχετικά με τις αναδυόμενες μολυσματικές ασθένειες, ήξερε ότι αυτό δεν ήταν αλήθεια. Κάθε πανδημικός ιός στην ιστορία, από τη γρίπη έως τον HIV/Aids, ξεκίνησε τη ζωή του σε μια δεξαμενή ζώων και δεν υπήρχε κανένας λόγος να πιστεύουμε ότι ο Sars-CoV-2 ήταν διαφορετικός.
Ο Frei σημείωσε ότι, το 2005, ο Daszak και ο Shi Zhengli, ο ιολόγος που διευθύνει το Κέντρο Αναδυόμενων Λοιμωδών Νοσημάτων του WIV, είχαν δημοσιεύσει μια εργασία-ορόσημο στο Science, μαζί με τον Linfa Wang, έναν εμπειρογνώμονα για τις ασθένειες ζωικής προέλευσης με έδρα τη Σιγκαπούρη. Στην εργασία περιέγραφαν πώς, μετά την επιδημία Sars του 2003, είχαν απομονώσει έναν πολύ παρόμοιο ιό από νυχτερίδες σε μια σπηλιά στο Γιουνάν της νότιας Κίνας. Η ανάλυση έδειξε ότι ο ιός ήταν γενετικά πιο διαφοροποιημένος από τον ιό Sars, γεγονός που τον καθιστά πρόγονο του επιδημικού ιού. Στη συνέχεια, το 2013, οι Daszak και Shi ανέφεραν ότι είχαν ανακαλύψει δύο ακόμη κορονοϊούς που έμοιαζαν με τον Sars σε μια σπηλιά στη νότια Κίνα. Αυτοί περιείχαν μια κρίσιμη πρωτεΐνη που επέτρεπε στους ιούς να, η οποία περιείχε μια πρωτεΐνη που μπορούσε να μολύνει και να συνδέεται με κύτταρα θηλαστικών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων της ανθρώπινης αναπνευστικής οδού.
«Σκέφτηκα: αυτό είναι ενδιαφέρον, υπήρξε ένας πρώτος Sars», λέει ο Frei. “Βρήκα συναρπαστικό το πώς μπόρεσαν να συνδέσουν το ξέσπασμα με μια σπηλιά νυχτερίδων στην Κίνα. Αυτοί οι τύποι είχαν προειδοποιήσει τον κόσμο για χρόνια για τους κινδύνους των ιών των νυχτερίδων και τώρα κατηγορούνταν για το Covid-19. Γιατί;”
Blame: Bats, Politics and a Planet Out of Balance: Το ντοκιμαντέρ
Για να απαντήσει σε αυτό το ερώτημα ο Frei χρειάστηκαν πέντε χρόνια και αρκετά ταξίδια σε σπήλαια κατά μήκος των συνόρων Ταϊλάνδης-Μιανμάρ που φιλοξενούν αποικίες νυχτερίδων που μεταφέρουν παρόμοιους ιούς τύπου Sars. Το αποτέλεσμα είναι το Blame: Bats, Politics and a Planet Out of Balance, ένα αξιοσημείωτο δίωρο ντοκιμαντέρ που εξερευνά τον φυσικό κόσμο των ιών των νυχτερίδων και τις θεωρίες συνωμοσίας σχετικά με την υποτιθέμενη «αφύσικη» προέλευση της πανδημίας.
Το Blame περιλαμβάνει αποκλειστικές συνεντεύξεις με τους Daszak, Shi και Wang και μεταφέρει τους θεατές μέσα στα πυρετώδη μυαλά των θεωρητικών συνωμοσίας και στις σπηλιές όπου αναπαράγονται οι νυχτερίδες και οι ιοί τους. Στην πορεία, ο Frei, στις προηγούμενες ταινίες του οποίου περιλαμβάνεται η υποψήφια για Όσκαρ ταινία War Photographer, αποκαλύπτει το ρόλο των διαδικτυακών ντετέκτιβ και των ψευδοεπιστημονικών ειδικών στη διάδοση ψευδών στοιχείων για το Covid-19 και ξεσκεπάζει τη θεωρία ότι ο ιός απελευθερώθηκε σκόπιμα ή κατά λάθος από το εργαστήριο της Γουχάν.
Αλλά πάνω απ’ όλα, το Blame είναι μια προσπάθεια να αποκατασταθεί η φήμη των Daszak και Shi και να επιστρέψουν οι νυχτερίδες στο επίκεντρο της ιστορίας του Covid-19. Όπως το θέτει ο Frei στο voiceover του: “Οι νυχτερίδες αποτελούν μέρος του οικοσυστήματός μας εδώ και 50 εκατομμύρια χρόνια. Και όμως … οι νυχτερίδες είναι τα πιο παρεξηγημένα θηλαστικά στον κόσμο και το ίδιο ισχύει και για τους επιστήμονες [των νυχτερίδων]”.
Ωστόσο, ο Frei φροντίζει να επισημάνει ότι το Blame δεν έχει να κάνει με το να φτάσουμε σε «μια απόλυτη αλήθεια». «Δεν ξεκινάω με υποθέσεις και δεν παίρνω συνεντεύξεις από τη μία πλευρά και μετά από την άλλη», μου είπε όταν τον συνάντησα καθ’ οδόν για την προβολή του Blame στο φεστιβάλ ντοκιμαντέρ It’s All True στο Σάο Πάολο. «Με ενδιαφέρει ολόκληρη η ιστορία».
Παρ’ όλα αυτά, σε αυτό που πολλοί θα δουν ως σαφή δήλωση για το πού βρίσκεται η συμπάθειά του, ο Frei ανοίγει το Blame με ένα απόσπασμα από το ιατρικό περιοδικό Lancet, σύμφωνα με το οποίο «η παραπληροφόρηση έχει γίνει ένα σκόπιμο εργαλείο για την επίθεση και την απαξίωση επιστημόνων και επαγγελματιών υγείας για πολιτικά οφέλη».
Οι πανδημίες, μας θυμίζει, αποτελούν εδώ και καιρό πρόσφορο έδαφος για θεωρητικούς συνωμοσίας και επιθέσεις σε «εξωστρεφείς ομάδες». Ο Μαύρος Θάνατος του 14ου αιώνα κατηγορήθηκε αρχικά ότι οι Εβραίοι δηλητηρίαζαν τα πηγάδια από τα οποία οι Χριστιανοί έπαιρναν το πόσιμο νερό τους (η πραγματική αιτία ήταν ένα βακτήριο που φιλοξενούσαν οι αρουραίοι και οι ψύλλοι). Κατά τη διάρκεια της πανδημίας γρίπης του 1918-19, η οποία συνέπεσε με τους τελευταίους μήνες του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, το ξέσπασμα αποδόθηκε στα γερμανικά υποβρύχια. Εξήντα χρόνια αργότερα, η Στάζι και η KGB επινόησαν το ψέμα ότι η πανδημία HIV/Aids ήταν αποτέλεσμα ενός μυστικού προγράμματος βιολογικών όπλων των ΗΠΑ.
Καθώς η Γουχάν και άλλες κινεζικές πόλεις αποκλείστηκαν το χειμώνα του 2020, κυκλοφόρησαν διάφορες θεωρίες σχετικά με την προέλευση του κοροναϊού. Για τους ακτιβιστές υπέρ της δημοκρατίας στο Χονγκ Κονγκ, επρόκειτο για συνωμοσία του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος για την καταστολή της ελευθερίας του λόγου- αντίθετα, η Κίνα και το Ιράν κατηγόρησαν για την πανδημία τις ΗΠΑ, ενώ η Σαουδική Αραβία το Ισραήλ. Ωστόσο, η θεωρία που έχει αποδειχθεί πιο ανθεκτική στην απομυθοποίηση είναι ότι ο ιός δημιουργήθηκε από τη Shi ή ένα μέλος της ομάδας της στο εργαστήριο της Wuhan και ότι τα πειράματά της έγιναν εν μέρει δυνατά χάρη σε μια επιχορήγηση ύψους 3,7 εκατομμυρίων δολαρίων στην EcoHealth Alliance από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ.
Ο Daszak, του οποίου η ζωή ανατράπηκε από τη διαμάχη, δεν θα ξεχάσει ποτέ τη στιγμή τον Απρίλιο του 2020 όταν έμαθε ότι ο Ντόναλντ Τραμπ είχε υποστηρίξει τη θεωρία και απειλούσε να ακυρώσει την επιχορήγηση της EcoHealth. «Ήμουν σε κατάσταση σοκ», λέει στον Frei σε μια σεκάνς που γυρίστηκε στο σπίτι του στα βόρεια της πολιτείας της Νέας Υόρκης. “Δεν μπορούσα να το πιστέψω. Γιατί ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών να ξεχωρίσει την επιχορήγησή μας;”
Λίγες ημέρες αργότερα, ο Τραμπ έκανε πράξη την απειλή του, τερματίζοντας ουσιαστικά την πολυετή συνεργασία του Ντάσακ με τον Σί. Μέσα σε μια στιγμή, ο Daszak μετατράπηκε από αξιοσέβαστος εμπειρογνώμονας σε θέματα αναδυόμενων μολυσματικών ασθενειών σε μισητή φιγούρα των μέσων ενημέρωσης. Η Shi, εν τω μεταξύ, χαρακτηρίστηκε ως «κυρία των νυχτερίδων».
Καθώς Ρεπουμπλικάνοι πολιτικοί και δεξιοί θεωρητικοί συνωμοσίας ζητούσαν τη δίωξη του Daszak, σύρθηκε ενώπιον του Κογκρέσου για να καταθέσει σχετικά με το ρόλο του στην υποτιθέμενη διευκόλυνση των πειραμάτων «κέρδους λειτουργίας» στο εργαστήριο του Shi.
Ήταν ανοησίες. Όπως επεσήμαναν 41 κορυφαίοι ιολόγοι σε άρθρο τους στο Journal of Virology τον περασμένο Αύγουστο, «δεν υπάρχουν επί του παρόντος επαληθευμένα επιστημονικά στοιχεία που να υποστηρίζουν την υπόθεση της διαρροής από το εργαστήριο». Αντίθετα, εκτιμάται ότι 66.000 άνθρωποι στη νοτιοανατολική Ασία μολύνονται κάθε χρόνο από τους κορονοϊούς Sars λόγω της επαφής ανθρώπου-νυχτερίδας. Και παρόλο που σχεδόν όλοι καταλήγουν σε ασυμπτωματικές λοιμώξεις με μικρή ή καθόλου περαιτέρω μετάδοση, γνωρίζουμε ότι τα τελευταία 25 χρόνια τουλάχιστον τρεις διαφορετικοί κορονοϊοί έχουν διαρρεύσει από δεξαμενές ζώων και έχουν πυροδοτήσει επιδημίες ή πανδημίες.
Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, τα δύο τρίτα των Αμερικανών πιστεύουν τη θεωρία και μετά την επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο, το Υπουργείο Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών των ΗΠΑ (HHS) διέκοψε κάθε χρηματοδότηση προς την EcoHealth Alliance και απέκλεισε επίσημα τον Daszak από το να υποβάλει αίτηση για ερευνητικές επιχορηγήσεις για πέντε χρόνια. (Η Ecohealth Alliance έκτοτε διαλύθηκε και ο Daszak δημιούργησε έναν νέο οργανισμό με την ονομασία Nature Health Global). Η απόφαση δεν εξέπληξε τον Frei – σε μια ακολουθία δείχνει πώς ο Robert F Kennedy Jr, υπουργός Υγείας του Trump, ήταν ένας από τους πρώτους που υιοθέτησε τη θεωρία των διαρροών από τα εργαστήρια και μάλιστα δημοσίευσε ένα βιβλίο σχετικά με το θέμα: The Wuhan Cover-Up: And the Terrifying Bioweapons Arms Race.
«Η ιδέα της διαρροής από το εργαστήριο έχει πολλά ψυχολογικά, πολιτιστικά και κοινωνικά πλεονεκτήματα που την καθιστούν πιο ισχυρή αφήγηση από ό,τι η ζωονοσογόνος προέλευση», εξηγεί ο Frei στην ταινία. «Αυτές οι αφηγήσεις παίζουν με την πολιτισμική μας πρακτική να ρίχνουμε την ευθύνη για τις ασθένειες σε ανθρώπους εκτός της φυλής μας, αντί για τις δικές μας αποτυχίες και ευθύνες».
Έχουμε την τάση να σκεφτόμαστε τις νυχτερίδες ως ένα από τα πιο καταφρονημένα ζώα στον πλανήτη – καθώς συνδέονται με τους βρικόλακες και άλλα πλάσματα από τον κάτω κόσμο. Όμως, όπως δείχνει ο Frei, πρόκειται για ευρωπαϊκά πολιτισμικά τροπάρια. Στην Κίνα και σε άλλα μέρη της νοτιοανατολικής Ασίας, οι νυχτερίδες θεωρούνται τυχεροί οιωνοί- είναι επίσης σύνηθες για τους αγρότες να λιπαίνουν τα χωράφια τους με γκουανό νυχτερίδας. Σε αντίθεση με τους επιστήμονες που επιχειρούν να μπουν σε σπηλιές νυχτερίδων προς αναζήτηση ιών, οι αγρότες στην Ταϊλάνδη και αλλού στην περιοχή δεν φορούν μάσκες ή στολές βιολογικού κινδύνου κατά τη διάρκεια αυτών των αποστολών συλλογής γκουανό. Αυτό τους καθιστά εξαιρετικά ευάλωτους στη μόλυνση – πράγματι, οι ορολογικές εξετάσεις δείχνουν ότι οι άνθρωποι που ζουν κοντά σε σπηλιές νυχτερίδων φέρουν αντισώματα στους ιούς των νυχτερίδων, γεγονός που υποδηλώνει ότι εκτίθενται συχνά σε αυτούς.
«Οι άνθρωποι και οι νυχτερίδες συνυπάρχουν εδώ και αιώνες», λέει ο Frei. «Όσο περισσότερο όμως οι άνθρωποι διεισδύουν σε προηγουμένως ανέγγιχτα οικοσυστήματα, τόσο περισσότερα περιστατικά διάχυσης είναι βέβαιο ότι θα συμβαίνουν».
Το Blame ανοίγει με ένα πλάνο αγροτών που φυτεύουν σπόρους σε χωράφια στη βόρεια Ταϊλάνδη, πριν κοπεί σε ένα πλάνο ενός drone που εισέρχεται σε μια κοντινή σπηλιά. Τα πάντα είναι σκοτεινά και το μόνο που ακούγεται είναι ο βόμβος των λεπίδων του drone και το τρίξιμο των νυχτερίδων. Στη συνέχεια το drone γυρίζει και βλέπουμε τις νυχτερίδες να βγαίνουν από τη σπηλιά και να γεμίζουν τον νυχτερινό ουρανό.
Οι νυχτερίδες συχνά συγκεντρώνονται σε μεγάλους αριθμούς. Μια σπηλιά, όπως μαθαίνουμε, μπορεί να περιέχει μέχρι και 2 εκατομμύρια. Τα σμήνη τους μοιάζουν με τα μουρμουρητά των αστεριών και αποτελούν πόλο έλξης για τους τουρίστες. Για να απαθανατίσει αυτές τις θεαματικές εναέριες επιδείξεις, ο Frei προσέλαβε έναν τοπικό πιλότο drone και ένα drone εξοπλισμένο με μια κάμερα «πρώτου προσώπου» (παρόμοια drone, μου λέει ο Frei, χρησιμοποιούνται στην Ουκρανία για να στοχεύουν θέσεις ρωσικών στρατευμάτων).
“Έχουμε την τάση να θεωρούμε τις νυχτερίδες ως ένα από τα πιο καταφρονημένα ζώα του πλανήτη – που συνδέονται με τους βρικόλακες και άλλα πλάσματα του κάτω κόσμου.
Ο Frei περιγράφει τις σπηλιές νυχτερίδων ως «σιωπηλά εργαστήρια» όπου οι νυχτερίδες που φιλοξενούν κορονοϊούς ανταλλάσσουν γενετικό υλικό, επιτρέποντας στον ιό να ανασυνδυάζεται με τρόπους που δεν μπορούν να αναπαραχθούν σε εργαστήριο. Στην ταινία του Frei, χρησιμεύουν επίσης ως ένα καταφύγιο από τον «θόρυβο» των θεωριών συνωμοσίας και αυτό που αποκαλεί «κραυγαλέες αφηγήσεις».
Σε μερικές από τις πιο συναρπαστικές σκηνές του Blame, βλέπουμε τον Daszak να εξερευνά τις σπηλιές μαζί με έναν Αυστροελβετό επιστημονικό blogger, τον Philipp Markolin, και μια βραβευμένη ανεξάρτητη Κινέζα δημοσιογράφο, την Jane Qiu. Ο Markolin, όπως μαθαίνουμε, έχει περάσει τον εγκλεισμό του ερευνώντας τις θεωρίες συνωμοσίας του Covid και τη γένεση της θεωρίας της διαρροής από το εργαστήριο και εργάζεται πάνω σε ένα βιβλίο, το Lab Leak Fever, με στόχο να καταρρίψει τις αφηγήσεις. Ο Shi δεν μπορεί να συμμετάσχει στην αποστολή, οπότε ο Frei έφερε τον Qiu για να προσφέρει ισορροπία και μια κινεζική προοπτική.
Παρά την απουσία άμεσων αποδείξεων για τη θεωρία της εργαστηριακής διαρροής, ο Qiu είναι επιφυλακτικός για να μη θεωρηθεί αφελής υποστηρικτής της υπόθεσης της φυσικής προέλευσης και κατηγορεί τον Daszak ότι έχει κάνει «λάθη». Αλλά ο Daszak είναι ανένδοτος. «Απερίσκεπτοι είναι αυτοί που τροφοδοτούν τους φόβους των ανθρώπων και κάνουν πολιτική με φαντασιώσεις καταστροφής», της λέει.
Σε μια άλλη σεκάνς, ο Frei μας μεταφέρει στο σπίτι του Daszak στην κομητεία Rockland της Νέας Υόρκης. Εκεί, τον βλέπουμε να ασχολείται με την κηπουρική μαζί με τη σύζυγό του. Τον βλέπουμε επίσης στο λάπτοπ του να απαντά σε ερωτήσεις δημοσιογράφων και μελών του Κογκρέσου. Η εμπειρία αυτή επέβαλε βαρύ φόρο αίματος και όταν συναντώ τον Daszak λίγο μετά την πρεμιέρα του Blame στην Ελβετία στις αρχές Απριλίου, παραδέχεται ότι ενώ παρακολουθούσε την ταινία ήταν «δύσκολο να συγκρατήσει τα δάκρυα».
“Κάθε φορά που το βλέπω, τραυματίζομαι ξανά. Βλέπεις τον εαυτό σου και την καριέρα σου να καταστρέφονται”.
Μια από τις πιο συγκινητικές στιγμές στο Blame έρχεται όταν ο Daszak διαβάζει ένα γράμμα της κόρης του λίγο πριν καταθέσει στο Κογκρέσο. «Είμαι απίστευτα περήφανη που είμαι κόρη σου, τώρα περισσότερο από ποτέ», του λέει. “Καταλαβαίνω ότι όλο αυτό το θέμα έχει ύψιστη σημασία για εσάς [και] ολόκληρο τον επιστημονικό κόσμο. Ως κάποιος που βρέθηκε στα διασταυρούμενα πυρά, πρέπει απλώς να συνεχίσεις να πορεύεσαι”.
Παρακολουθώντας αυτό, ορισμένοι θεατές μπορεί να αισθάνονται ότι ο Frei αποκαλύπτει τη συμπάθειά του. Πράγματι, σε ένα σημείο, ο Frei δηλώνει κατηγορηματικά ότι ένας ιός νυχτερίδας που φυλάσσεται στο εργαστήριο της Wuhan και έχει στενή συγγένεια με τον πανδημικό ιό «δεν θα μπορούσε να γίνει Sars-CoV-2 με καμία φανταστική εργαστηριακή διαδικασία». Ωστόσο, ορισμένοι επιστήμονες διαφωνούν, επισημαίνοντας στοιχεία που αποδεικνύουν ότι ο Shi καλλιέργησε κορονοϊούς που λήφθηκαν από τη φύση και τους πέρασε μέσα από ζωικά κύτταρα στο WIV σε μια προσπάθεια να κάνει τους ιούς να προσαρμοστούν σε νέους ξενιστές.
Ωστόσο, όπως δείχνει ο Frei, η αρχική θεωρία που προωθούσαν οι Κινέζοι διαφωνούντες ήταν ότι ο κορονοϊός προέκυψε από ένα στρατιωτικό ιατρικό πανεπιστήμιο στο Chongqing, ως μέρος ενός υποτιθέμενου προγράμματος βιολογικού πολέμου. Ισχυρίζεται επίσης ότι, πριν από την εμφάνιση της Γιαν στο Fox news με τον Κάρλσον, της δόθηκε εκπαίδευση στα μέσα ενημέρωσης από τον πρώην σύμβουλο του Τραμπ, που μετατράπηκε σε podcaster, Στιβ Μπάνον και τον Γκουό Γουενγκούι, γνωστό και ως Μάιλς Γκουό, έναν αυτοεξόριστο Κινέζο μεγιστάνα των επιχειρήσεων.
Η Yan, η οποία χρησιμοποιεί επίσης το όνομα «Scarlet», ήταν το αντικείμενο ενός προφίλ των New York Times. Σε εμφανίσεις της στα μέσα ενημέρωσης, παρουσιάζεται ως ειδικός στους κορονοϊούς. Αλλά στο βιβλίο Lab Leak Fever, η Markolin υποστηρίζει ότι, πριν εγκαταλείψει τη θέση της στο Πανεπιστήμιο του Χονγκ Κονγκ το 2020, η Yan δεν είχε εργαστεί ποτέ με κορονοϊούς και ήταν «μια μάλλον αδιάφορη μεταδιδακτορική ερευνήτρια». Ο Markolin παρακολουθεί επίσης τον ρόλο ενός ακτιβιστή για τα δικαιώματα των ζώων και ενός έμπειρου Ρεπουμπλικάνου ακτιβιστή στην τροφοδότηση της θεωρίας της διαρροής από το εργαστήριο.
Το βιβλίο του Markolin έχει εκδοθεί στη Γερμανία, την Ελβετία και την Αυστρία και επρόκειτο να εκδοθεί στις ΗΠΑ νωρίτερα φέτος. Δυστυχώς, ο εκδότης του, ένας μικρός πανεπιστημιακός εκδοτικός οίκος, απέσυρε έκτοτε το βιβλίο επικαλούμενος φόβους μήνυσης.
«Αν και κατανοώ πολύ καλά το σκεπτικό του εκδότη, είναι βαθιά ανησυχητικό προσωπικά και ένα κακό σημάδι για τους δημοσιογράφους και τους συγγραφείς οπουδήποτε», λέει ο Markolin, του οποίου το Substack, Protagonist Science, έχει ως στόχο να υπερασπιστεί την επιστημονική μέθοδο. “Αν οι εκδότες και τα πανεπιστήμια αυτολογοκρίνονται για να αποφύγουν να στοχοποιηθούν από ισχυρά συμφέροντα, αυτό λέει κάτι για το σημερινό πολιτικό κλίμα στις ΗΠΑ.
Το αν το Blame θα προβληθεί στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο είναι επίσης αβέβαιο. Μέχρι στιγμής, η μόνη συμφωνία διανομής που έχει υπογράψει ο Frei είναι στη Γερμανία. Αυτό είναι κρίμα, διότι, όπως δείχνουν οι Frei και Markolin, οι επιθέσεις στην EcoHealth Alliance και η διάδοση των θεωριών συνωμοσίας του Covid έχουν τροφοδοτήσει τη δυσπιστία στην επιστήμη. Αυτό καθιστά ακόμη λιγότερο πιθανό ότι τα μέλη του κοινού θα συμμορφωθούν με τα λουκέτα ή άλλους περιορισμούς όταν ο επόμενος πανδημικός ιός αναπόφευκτα αναδυθεί από τον φυσικό κόσμο.
«Χρειάστηκαν περισσότερα από 10 χρόνια για να βρεθεί η προέλευση του πρώτου Sars», επισημαίνει ο Frei. “Τα πολιτικά παιχνίδια επίρριψης ευθυνών δεν βοηθούν οριστικά. Πρέπει να μάθουμε να ακούμε και να κατανοούμε την πολυπλοκότητα του σιωπηλού εργαστηρίου της φύσης”.
Πηγή: Observer
- Ελλάδα: Στον πάτο της ΕΕ και παγκοσμίως στον Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου το 2025
- Covid-19: Τελικά ήταν από τις νυχτερίδες;
- Αλεξανδρούπολη: Στον εισαγγελέα ο μπογιατζής-κατάσκοπος
- Η Εργατική Τάξη στον 21ο Αιώνα: Μια Επανεκτίμηση
- Μάρθα Στιούαρτ: Νέα καριέρα ως επιμελήτρια τέχνης στη διαδικτυακή δημοπρασία του Φαρέλ Γουίλιαμς