Η νέα σεζόν της “τηλεοπτική μας δημοκρατίας” είναι προ των πυλών: Mr. Trump goes to Washington!
Του Πέτρου Βαμβακά*
Η αναμενόμενη σύλληψη του πρώην προέδρου Τραμπ, η οποία έχει ανακοινωθεί από τον ίδιο εδώ και μια εβδομάδα, έχει κιόλας ταράξει τα νερά του στάσιμου προεκλογικού αγώνα των προεδρικών εκλογών του 2024. Το σουρεαλιστικό τοπίο της αμερικανικής δημοκρατίας στο οποίο έχουμε ζήσει από τον Ιούνιο του 2015, την ημέρα της ανακοίνωσης της υποψηφιότητας του Τραμπ για τις προεδρικές εκλογές του 2016 συνεχίζεται.
Επανειλημμένα, κι ενώ πιστεύουμε ότι έχει τελειώσει το σήριαλ “Mr. Trump Goes to Washington”, όπως κάθε επιτυχής σειρά αφήνει περιθώρια για μια συνέχεια για την επόμενη σεζόν ή για το επόμενο επεισόδιο. Δυο βδομάδες πριν τις προεδρικές εκλογές του 2016 και ενώ η συνέντευξη που δημοσιεύτηκε έδειχνε ένα υποψήφιο σεξιστή και μισογύνη βάζοντας ταφόπλακα στην υποψηφιότητα του, η μεγάλη ανατροπή επιτεύχθηκε το βράδυ των εκλογών.
Η υπερόπτης υποψήφια των Δημοκρατικών αλλά και όλος ο πλανήτης έμεινε έκπληκτος όταν τις πρωινές ώρες της 9ης Νοεμβρίου του 2016 ανακοινώθηκε ότι ο νέος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών θα ήταν ο Ντόναλντ Τραμπ. Από τότε έχουν περάσει πάνω από 6 χρόνια, ή έξι σεζόν στα πλαίσια του τηλεοπτικού χρόνου, και το σενάριο γίνεται όλο και πιο πολύπλοκο και πιο ενδιαφέρον χωρίς να χάσει το ενδιαφέρον των θεατών.
Το επόμενο επεισόδιο ή σεζόν θα αρχίσει τις επόμενες ώρες, όταν αναγγελθούν οι κατηγορίες από τον εισαγγελέα της Νέας Υόρκης ενάντια στον πρώην Πρόεδρο Τραμπ. Όποια και να είναι η εξέλιξη στην προκειμένη περίπτωση η δημοκρατία και η δικαιοσύνη έχουν πληγωθεί σημαντικά από την άνοδο του Τραμπ στην πολιτική και στην προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών και δεν έχει ιδιαίτερη σημασία ποια θα είναι η έκβαση της συγκεκριμένης υπόθεσης. Ανεξαρτήτου εξέλιξης, η μετάλλαξη του πολίτη σε θεατή και πελάτη του θεάματος θα είναι άλλο ένα βήμα πιο κοντά.
Για τους υπερασπιστές της τυφλής δικαιοσύνης και της δημοκρατίας, το παιχνίδι αυτό έχει χαθεί προ πολλού διαφορετικά προσωπικότητες σαν τον Τραμπ δεν θα είχαν παρουσιαστεί στο πολιτικό προσκήνιο. Η λανθασμένη αρχική ανάγνωση είναι το πρόβλημα στην προκειμένη περίπτωση; Ο μέσος πολίτης υποστηρικτής του κάθε Τραμπ, αισθάνεται σωστά ή λάθος, την αδικία του υπάρχοντος πολιτικού και νομικού συστήματος.
Η συστημική τιμωρία του Τραμπ, έρχεται σαν επιβράβευση στα μάτια του υποστηρικτή αυτής της οπτικής και όχι σαν ένδειξη δικαιοσύνης. Το έχουμε κιόλας παρατηρήσει στις δημοσκοπήσεις των τελευταίων ημερών. Η συγκεκριμένη νομική πράξη θα δώσει καινούρια πνοή στον προεκλογικό αγώνα του Τραμπ και θα ισχυροποιήσει περεταίρω την αντισυστημική του ταυτότητα. Είναι εντυπωσιακός ο χρονισμός αυτής της ενέργειας, διότι όλα έδειχναν ότι η κατάρρευση του τέως προέδρου, ακόμα και στους ψηφοφόρους του ρεπουμπλικανικού κόμματος, είχε αρχίσει να καταγράφεται.
Τις τελευταίες δύο εβδομάδες μετά την ανακοίνωση της πιθανής σύλληψης του, από τον ίδιο τον Τραμπ, υπάρχει αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος και συσπείρωση στους ψηφοφόρους αλλά και πολιτικούς του αντιπάλους, όπως τον αντιπρόεδρο Πενς, αλλά και κεντρώους ρεπουμπλικάνους στο Κογκρέσο. Είναι, επίσης, εντυπωσιακό πως σε μία κοινωνία στην οποία η πολιτική δεξιά αλλά και η πολιτική αριστερά, έχουν μία βαθιά ριζωμένη, αντισυστημική νοοτροπία και ορολογία, δεν έχει γίνει αντιληπτό, ότι η όλη στρατηγική του Τραμπ, έχει παγιδέψει τους συστημικούς θεσμούς.
Η αμερικανική κοινωνία και πολιτική έχει ακραία ατομικά και φιλελεύθερα αντανακλαστικά, τα οποία είναι ορατά και στα πλαίσια των αξιώσεων ισονομίας στην πολιτική των ταυτοτήτων, αλλά και στις πιο εθνοκεντρικές τοποθετήσεις που πρεσβεύει ο Τραμπ. Το αφήγημα ότι η δημοκρατία είναι σε κίνδυνο ή πως η δικαιοσύνη είναι τυφλή, είναι ένα αφήγημα το οποίο πολλοί αμφισβητούν ή τους αφήνει αδιάφορους στην καθημερινότητα τους λόγω των διακρίσεων ταυτότητας που αντιμετωπίζουν.
Πολύ φοβάμαι ότι οι ανακοινώσεις της εισαγγελίας έναντι του Τραμπ θα παγιδέψουν για άλλη μία φόρα τους ψηφοφόρους του πρώην προέδρου, διότι θα του δώσουν την αφορμή να αναφερθεί στο “βαθύ κράτος” που τον στοχοποιεί, καθίσταντο σαν τον μόνο πρωταθλητή των αδύναμων και τιμωρό του βαλτώδους συστήματος.
Ο Τραμπ έχει αποδειχθεί επανειλημμένα ότι έχει την ικανότητα να διαβάζει την στιγμή και να έχει ιδιαίτερες ικανότητες στην τηλεοπτική μας μαζική δημοκρατία.
*Ο Πέτρος Βαμβακάς, είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Διεθνών Σπουδών του Emmanuel College της Βοστώνης