Οι ενδιάμεσες εκλογές απέδειξαν ότι για άλλη μια φορά οι δημοσκόποι και οι εκτιμητές του αποτελέσματος δεν αξιολόγησαν σωστά τον παλμό του εκλογικού σώματος.
Του Πέτρου Βαμβακά*
Η Αμερικανική κοινωνία παραμένει ιδεολογικά και κοινωνικά διαιρεμένη, άλλα όχι στα πλαίσια που είχαν καταγραφεί στο παρελθόν, Βορράς έναντι Νότου, ή και φυλετικά, αλλά διαφοροποιείται περισσότερο ανάλογα με το κοινωνικό και βιοτικό επίπεδο αλλά το μέρος διαμονής, αστικό, προαστιακό και επαρχιακό. Από την Νεβάδα μέχρι την Γεωργία και από την Ιλανόι μέχρι το Τέξας τα αστικά κέντρα είναι μπλε, ενώ η επαρχία είναι κόκκινη, ενώ τα προάστια είναι πολύ πιο οικονομικά συντηρητικά από τα αστικά κέντρα. Και ενώ η καταμέτρηση ψήφων θα συνεχίζεται σε αρκετές εκλογικές περιφέρειες τις επόμενες μέρες και εβδομάδες, μπορούμε να βγάλουμε μερικά αναμφισβήτητα συμπεράσματα.
Πρώτον, η ποιότητα του/της εκάστοτε υποψηφίου παίζει καθοριστικό ρόλο όσον αφορά την εκλεξιμότητα. Περίτρανο παράδειγμα είναι η περίπτωση του καρδιοχειρουργού Οζ στην πολιτεία της Πενσυλβάνιας εν σύγκριση με τον κυβερνήτη της Φλόριδας, Ντε Σαντις, ο τελευταίος είχε εντυπωσιακά αποτελέσματα σε μια πολύ σημαντική πολιτεία, ιδιαίτερα με ορίζοντα τις επόμενες προεδρικές εκλογές, ενώ ο πρώτος απέτυχε παταγωδώς, διότι δεν ήταν εκλέξιμος. Το άλλο σημαντικό φαινόμενο το οποίο έγινε ακόμα πιο αισθητό σε αυτές τις εκλογές είναι ότι τα μέχρι προσφάτως, καθορισμένα από δημοσκόπους εκλογικά μπλοκ, των Γυναικών, Αφροαμερικανών, Ισπανόφωνων, Λατίνων, κλπ. δεν ψηφίζουν σαν συμπαγείς ομάδες, όπως λανθασμένα πολλοί αναλυτές συνεχίζουν να εκτιμούν. Οι Ισπανόφωνοι/Λατίνοι σε πολλές εκλογικές περιφέρειες ψήφισαν για πιο συντηρητικούς υποψήφιους, ιδιαίτερα στα θέματα με κοινωνική χροιά, όπως στον θέμα τον αμβλώσεων ή της επιλογής φύλου . Το ίδιο ακριβώς παρατηρούμε, με τους ΑφροΑμερικανούς αλλά και τις γυναικες σε όλη την χώρα, ιδιαίτερα οι γυναίκες στα προάστια, οι οποίες ψηφίζουν πολύ πιο συντηρητικά. Το πιο ανησυχητικό των εκλογών παρόλο την φαινομενική πανωλεθρία των Τραμπικών υποψηφίων, είναι ότι πάνω από 200 εκλεγμένους και σε αυτές τις εκλογές συνεχίζουν να αμφισβητούν το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών του 2020. Άρα το βασικό διακύβευμα της κάθε εκλογικής αναμέτρησης, μέσα στα πλαίσια της δημοκρατίας, που είναι η εμπιστοσύνη στους θεσμούς είναι ακόμα επί τάπητος.
Υπάρχει βέβαια μια ανακούφιση, ειδικά στο στρατόπεδο των δημοκρατικών, διότι περίμεναν μια πανωλεθρία και μια επέλαση του Τραμπισμού, και έχουν πάρει μία συλλογική βαθιά ανάσα, συμπεριλαμβανομένου και του προέδρου Biden, όπως είδαμε και με το διάγγελμα του προς τον Αμερικανικό λαό μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων. Παρόλα αυτά, ανάλογα με τα τελικά αποτελέσματα στην Αριζόνα, Νεβάδα και στην Γεωργία τις επόμενες μέρες και εβδομάδες, υπάρχει πιθανότητα να έχουμε επανάληψη του σκηνικού του Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου του 2020, αλλά σε καμία περίπτωση με την ένταση που είδαμε τότε.
Πρέπει, όμως, να επισημάνουμε, ότι μέσα στα θετικά αυτών των εκλογών ότι η αύξηση συμμετοχής μέσω της επιστολικής ψήφου είναι ένα σημαντικό βήμα, διότι η συμμετοχή στις ενδιάμεσες εκλογές παραμένει σε χαμηλά επίπεδα πολύ κάτω του 50% του εκλογικού σώματος και χαμηλότερα των τελευταίων ενδιάμεσων εκλογών του 2018. Στα θετικά, επίσης των αποτελεσμάτων είναι και η αύξηση του αριθμού των εκλεγμένων γυναικών και Αφροαμερικανών σε κυβερνητικά και βουλευτικά αξιώματα. Για πρώτη φορά θα υπάρχουν 12 γυναίκες στο αξίωμα του κυβερνήτη, μικρό ποσοστό έναντι των 50, σε σύνολο αλλά σημαντική αύξηση όπως και στα δυο σώματα του Κογκρέσου. Μια ενδιαφέρουσα εκλογική αναμέτρηση, σε μια Αμερική που αλλάζει ραγδαία και μια κοινωνία που συνεχώς εξελίσσεται, άρα οι εύκολες και οριζόντιες εκτιμήσεις δεν είναι εφικτές. Στην πραγματικότητα το εκλογικό σώμα των Ηνωμένων Πολιτειών παραμένει πολυδιάστατο και διαιρεμένο και ότι τα επόμενα δύο χρόνια προς τις προεδρικές εκλογές θα είναι πολύ ενδιαφέρον, διότι η γεφύρωσή αυτών των διαφορών θα είναι πολύ δύσκολη.
*Ο Πέτρος Βαμβακάς, είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Διεθνών Σπουδών του Emmanuel College της Βοστώνης