Βερολίνο, ειδικού συνεργάτη
Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου αρκετοί εξεπλάγησαν με την “βίαιη” επίθεση του Ιταλού πρωθυπουργού στη Γερμανία. Η επιχειρηματολογία του Ματέο Ρέντσι ήταν απλή και ακλόνητη: “One rule for all”, ήταν το πνεύμα της παρέμβασής του. Εγκάλεσε, δηλαδή, το Βερολίνο ότι την ώρα που επιβάλλει άλλες ευρωπαϊκές χώρες (όπως την Ιταλία, την Ελλάδα κ.ά) να παραμείνουν προτεσταντικά προσκολλημένες στο “γράμμα του δημοσιονομικού κανόνα”, η ίδια διεκδικεί και κατοχυρώνει ειδικούς προνομιακούς κανόνες για τον εαυτό της, όπως για παράδειγμα η ειδική συμφωνία για τους αγωγούς με τη Ρωσία και τα προγράμματα διάσωσης για τις τράπεζες της (π.χ Deutsche Bank).
Ο Ματέο Ρέντσι αξιοποιεί το χαρτί της προσφυγικής κρίσης και το γεγονός ότι η δημοτικότητα της Άνγκελα Μέρκελ καταρρέει υπό το βάρος των εσωτερικών πιέσεων για τον τρόπο που χειρίστηκε το θέμα. Η αρχική πολιτική των ανοικτών θυρών προκάλεσε εντονότατες αντιδράσεις από την κοινοβουλευτική ομάδα του CDU και τους κυβερνητικους της εταίρους, τους Χριστιανοκοινωνιστές (GSU). Η γερμανίδα καγκελάριος επένδυσε μεγάλο πολιτικό κεφάλαιο σε μια συμφωνία με την Τουρκία (επισκέφθηκε, μάλιστα, την Άγκυρα) για την υποδοχή και διαχείριση των προσφυγικών ροών, η συμφωνία αυτή, όμως, έχει καταρρεύσει και η Τουρκία δεν τηρεί τα υπεσχημένα. Κάποιοι αναφέρουν ότι πίσω από την κατάρρευση της συμφωνίας είναι η Ιταλία που μπλοκάρει την εκταμίευση προς την Τουρκία και η Μέρκελ αναγκάστηκε προ ημερών να διαβεβαιώσει τον Αχμέτ Νταβούτογλου ότι “the check was in the mail”, όπως έγινε γνωστό.
Ο Ιταλός πρωθυπουργός γνωρίζει ότι για τους Ευρωπαίους εταίρους του αποτελεί την καλύτερη δυνατή πολιτική λύση. Μάχεται τους ευρωσκεπτικιστές στη Ρώμη και κρατά τις ευρωπαϊκές ισορροπίες στις Βρυξέλλες ενωματώνοντας σε αυτή τη λογική και άλλους ηγέτες, όπως ο Αλέξης Τσίπρας.
Επισκεπτόμενος, λοιπόν, το Βερολίνο, ο Ματέο Ρέντσι κομίζει στην Άνγκελα Μέρκελ μία πρόταση που δύσκολα μπορεί να αρνηθεί, όπως επισημαίνει χαρακτηριστικά το Politico.eu. “Δώστε στην Ιταλία περισσότερη ευελιξία στα δημοσιονομικά και η Ρώμη θα σταματήσει να φωνάζει κατά της Γερμανίας και να προκαλεί αναταραχή στην Ε.Ε”.
Με ένα χρέος -το μεγαλύτερο στην ΕΕ μετά το ελληνικό- που αγγίζει το 133% του ΑΕΠ και με μια κοινωνία σε σημείο βρασμού, η Ιταλία κινδυνεύει να βρεθεί σε ένα επικίνδυνο πολιτικό και οικονομικό σπιράλ. Ο Ματέο Ρέντσι θέλει να το αποφύγει αλλά γνωρίζει πως αυτό περνάει από τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο. Γνωρίζει, επίσης, πως το momentum της οξείας προσφυγικής κρίσης αποτελεί ένα πρόσθετο επιχείρημα.
Παρότι η Ιταλία, ακόμα και στην κατάσταση στην οποία βρίσκεται, παραμένει ένας οικονομικός γίγαντας, σε σύγκριση με την Ελλάδα, το παράδειγμα του Ρέντσι ίσως είναι η μοναδική λύση. Ένα παράδειγμα που θα είχε ακόμα μεγαλύτερη επίδραση στις λεπτές ισορροπίες της ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας εάν με την ιταλική “γραμμή” συντάσσονταν και άλλες χώρες. Η Ελλάδα είναι αναμφίβολα μία από αυτές. Ο Αλέξης Τσίπρας έχει κάθε λόγο να ακολουθήσει το παράδειγμα του Ρέντσι…