Ο Αντώνης Σαμαράς είναι αναμφίβολα ένας “τυχερός” άνθρωπος. Σπάνια, πρωθυπουργοί που απέρχονται από την κεντρική πολιτική σκηνή -και μάλιστα μετά από ηχηρές εκλογικές ήττες- κατορθώνουν να διατηρήσουν την επιρροή τους στην κομματική- εκλογική βάση και εν γένει στις πολιτικές εξελίξεις.
ΤΟΥ ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΥ
Η ιστορική “ανάγνωση” με τις αυθαιρεσίες και τις “ασυμμετρίες” που εμπεριέχει όταν προσπαθεί κανείς να συγκρίνει ίσως ανόμοια πράγματα έχει ενδιαφέρον.
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής κάτω από εντελώς διαφορετικές πολιτικές συνθήκες (πριν το τέλος της πρώτης μεταπολιτευτικής δεκαετίας) ενέγραψε δικαίως υποθήκες του εμβληματικού ιδρυτή της συντηρητικής παράταξης και του πολιτικού που ηγήθηκε της προσπάθειας αποκατάστασης της Δημοκρατίας.Ωστόσο ένας από τους λόγους που η Ιστορία υπήρξε τόσο γενναία μαζί του ήταν ΚΑΙ το γεγονός ότι δεν ηττήθηκε πολιτικά ποτέ, αφού ευφυώς απέφυγε την αναμέτρηση του 1981 με τον “σταρ” της εποχής Ανδρέα Παπανδρέου.
Αλλά και ο τελευταίος διατήρησε (και θα διατηρεί) την ιστορική αίγλη του, όχι μόνο για τον εκδημοκρατισμό του δημοσίου βίου κατά τη δεκαετία του ’80 αλλά και επειδή από πολιτικά “απόβλητος” το 1989 επανέκαμψε με μία μεγάλη εκλογική νίκη το 1993.
Η “μεταρρυθμιστική” 8αετία του Κώστα Σημίτη (1996-2004) κρατά ακόμα ζωντανές τις θετικές αναμνήσεις για τον πρώην πρωθυπουργό, σε μεγάλο βαθμό ΚΑΙ επειδή επέτυχε την “τέλεια” έξοδο από τη σκηνή, παραδίδοντας το δαχτυλίδι της ηγεσίας στον Γιώργο Παπανδρέου. Αποφεύγοντας με αυτό τον τρόπο να υπερασπίσει -ή κατ’ άλλους και να απολογηθεί (για)- το έργο του σε εκλογικό χρόνο και να ηττηθεί εκείνος αντί του διαδόχου του στις εκλογές του Μαρτίου του 2004.
Ο δε Κώστας Καραμανλής βρίσκεται ακόμα και σήμερα αντιμέτωπος με τον “εφιάλτη” της οικονομικής χρεοκοπίας της χώρας και την εκτόξευση του ελλείμματος -όπως του καταλογίζουν οι πολιτικοί του αντίπαλοι-, ωστόσο η αιδήμονα σιωπή του για αρκετά χρόνια και η 8αετία των τριών μνημονίων έσβησαν πολλά από το συλλογικό υποσυνείδητο. Επιπλέον το γεγονός ότι επίμονα απέφυγε να αντιπαρατεθεί στη δημόσια κονίστρα για τα “πεπραγμένα” του και συν τω χρόνω να αποκτήσει την ιδιότητα του πολιτικού “τοτέμ” για την παράταξή του. Ιδιότητα την οποία ο ίδιος διαφύλαξε ως κόρην οφθαλμού μένοντας μακριά από εσωκομματικές τριβές και πολιτικές συγκρούσεις ακόμα κι όταν έβλεπε “φίλους” και αντιπάλους να κατεδαφίζουν την πρωθυπουργική του θητεία και να του επιρρίπτουν το ανάθεμα της πτώχευσης.
Ο Αντώνης Σαμαράς, ωστόσο, είναι σαφώς πιο “τυχερός” και από τους πιο τυχερούς εκ των προκατόχων του, ακόμα κι αν οι συγκρίσεις αδικούν κάποιους από τους πολιτικούς της παλαιότερης γενιάς του πολιτικού μας συστήματος.
Κι αυτό γιατί ο πρώην πρωθυπουργός δεν κατόρθωσε μόνο να φθάσει στην ηγεσία της Ν.Δ και, μετά, στο Μέγαρο Μαξίμου διανύοντας μια μακρά μοναχική πορεία (ως ο άνθρωπος που έριξε την κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη) στην πιο έρημη και “άνυδρη” περιοχή, αλλά και διότι μπορεί να ισχυριστεί σήμερα πως η ιδεολογική σφραγίδα του παραμένει ανεξίτηλη στην προμετωπίδα της σημερινής συντηρητικής παράταξης. Εάν αυτό που είναι καλό για τον ίδιο είναι καλό και για την παράταξη, θα κριθεί στο μέλλον.
Η ομιλία του στο 12ο συνέδριο του κόμματος δεν ήταν μόνο ένα “σκληρό δεξιό μανιφέστο”, όπως αναφέρθηκε σε αρκετά μέσα ενημέρωσης ( εδώ ), ήταν κάτι πολύ περισσότερο. Η επιβεβαίωση πως τα ερείσματά του παραμένουν ισχυρά και οι ιδέες του στον κεντρικό πυρήνα της παράταξης του ηγήθηκε επί περίπου πέντε χρόνια.
Η παρέμβαση Σαμαρά είχε τα πάντα. Από τον σχολιασμό για το …μενού του κυβερνητικού αεροσκάφους (που επί των ημερών του ήταν –κατά τα λεγόμενά του – λιτό ενώ τώρα… “χαβιάρι και φαγοπότι με Άρη Βελουχιώτη”) έως την ύψωση του Τιμίου Σταυρού έναντι τις “αθεϊας” των μπολσεβίκων του ΣΥΡΙΖΑ:
- “Και βέβαια, είναι αυτοί που το παίζουν «προστάτες των φτωχών». Από την άλλη γεμίζουν, βέβαια, το πρωθυπουργικό αεροσκάφος, για την παρέα τους, με χλιδάτα εδέσματα: Αν εγώ είχα επιτρέψει εγώ τέτοιο μενού πολυτελείας στη δική μου εποχή ο Τσίπρας θα χάλαγε τον κόσμο. Αλλά τώρα … «Χαβιάρι και φαγοπότι με Άρη Βελουχιώτη».
- “Μας κυβερνούν αυτοί που θεωρούν την Αμφίπολη της Μακεδονίας μας… «σύμβολο εθνικισμού»! Είναι αυτοί που ποτέ δεν αγάπησαν τον Παύλο Μελά. Είναι αυτοί που ποτέ δεν ένιωσαν την Ορθοδοξία σαν πολύτιμο κομμάτι της εθνικής μας ταυτότητας”
- “Μια ζωή, η φαντασίωση της Αριστεράς, ήταν να φτιάξει «λαϊκό κίνημα». Και για πρώτη φορά το «πέτυχε»! Βγήκε πράγματι ο κόσμος στους δρόμους. Αλλά βγήκε εναντίον τους! Για πρώτη φορά κατέβηκε πάνω από ενάμιση εκατομμύριο κόσμος στους δρόμους, για το Μακεδονικό: Στη Θεσσαλονίκη αρχικά. Στην Αθήνα μετά. Σε δεκάδες πόλεις της χώρας στη συνέχεια. Και κατέβηκαν αυθόρμητα. Κι από την άλλη πλευρά, ο ΣΥΡΙΖΑ απάντησε με τη γνωστή του μέθοδο:Είναι «Εθνικιστές» και «φασίστες»! Αλλά ποιοι κατηγορούν τον λαό που ξεσηκώνεται; Όσοι συνεργάστηκαν ακόμα και με τη Χρυσή Αυγή για να ρίξουν την κυβέρνησή μας! Όσοι συγκυβερνούν τέσσερα χρόνια με την άκρα δεξιά”.
- “Είδε ακόμα η κοινωνία μας μαθητές να κατεβαίνουν και να διαδηλώνουν για την Ελληνικότητα της Μακεδονίας. Μαζικά, αυθόρμητα, ενωτικά, ανεμίζοντας ελληνικές σημαίες. Δεν έσπαγαν. Δεν έκαιγαν. Δεν κατέστρεφαν. Δεν απειλούσαν. Απλώς ζητούσαν να ακουστεί η αλήθεια τους. Η αλήθεια μας”.
Ωστόσο το “προνομιακό” πεδίο του πρώην πρωθυπουργού είναι πέραν πάσης αμφισβήτησης το Μακεδονικό.
Η Ιστορία δεν αποτίμησε ποτέ ολοκληρωμένα τι πραγματικά συνέβη την περίοδο 1992-93, οι απόψεις είναι ενίοτε αντιφατικές και τα ντοκουμέντα έμειναν μουχλιασμένα σε μια σκόπιμη σύγχυση. Είναι, όμως, πραγματικά εντυπωσιακό πόσο ανθεκτικός στον χρόνο αποδεικνύεται για το συντηρητικό ακροατήριο ο πρώην πρωθυπουργός όταν παρά τα γεγονότα του 1993 παραμένει και σήμερα βασικός διαμορφωτής της θέσης του κόμματός του. Ίσως αξιοποιώντας και την “ευγενική” σιωπή του Κώστα Καραμανλή και άλλων στελεχών της Ν.Δ.
Στην πρώτη σειρά των “επισήμων” του συνεδρίου της Ν.Δ βρίσκονταν πέντε πρόεδροι της Ν.Δ. Ο (νυν) Κυριάκος Μητσοτάκης και οι (πρώην) Αντώνης Σαμαράς, Βαγγέλης Μεϊμαράκης, Γιάννης Πλακιωτάκης (μεταβατικός) και Κώστας Καραμανλής. Αξιοσημείωτο αναμφίβολα το γεγονός ότι εξ αυτών μόνο ο Αντώνης Σαμαράς διατύπωσε μια τόσο “βαριά” και με σαφή ιδεολογικά χαρακτηριστικά ομιλία, περίπου ως “μάθημα πολιτικής τακτικής” για τους νεότερους και “παρακαταθήκη” για το πως ο ίδιος βλέπει και θέλει τη Ν.Δ.
Από τη μία ήταν η σιωπή του Κώστα Καραμανλή (μόνο μια δήλωση προσερχόμενος στο συνέδριο σχεδόν πανομοιότυπη με εκείνη που είχε κάνει τον περασμένο Σεπτέμβριο λίγο πριν την ομιλία Μητσοτάκη στη ΔΕΘ) και από την άλλη ο ομιλητικότατος Αντώνης Σαμαράς. Εάν συνυπολογίσει κανείς την “προσεκτική” και χωρίς “γωνίες” παρέμβαση του (προέδρου του συνεδρίου και, κατά τις πληροφορίες, επικεφαλής του επόμενου ευρωψηφοδελτίου του κόμματος) Βαγγέλη Μεϊμαράκη, εκείνος που επικοινωνιακά “μάζεψε τα λεφτά από το τραπέζι” είναι, δίχως άλλο, ο Αντώνης Σαμαράς. Ακόμα περισσότερο δε όταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπήρξε όχι απλώς γαλαντόμος απέναντί του αλλά του επέτρεψε κιόλας να καταστήσει ηγεμονικό στην παράταξη το δικό του πολιτικό και ιδεολογικό στίγμα.
Σπάνια, λοιπόν, στην πολιτική ζωή και στους “μικροκόσμους” των κομμάτων κλείνει ο κύκλος ενός αρχηγού για να ανοίξει ξανά λίγο αργότερα με τέτοια ένταση και αποδοχή. Το σύνηθες ήταν ένας αρχηγός να απέρχεται και να προσπαθεί να “δικαιώσει” το έργο του αλλά πάντοτε εκ του μακρόθεν και ενίοτε μέσω εκπροσώπων. Στην περίπτωση Σαμαρά είναι ο ίδιος που όχι μόνο υπερασπίζει τις “ημέρες” του αλλά, ακόμα περισσότερο, επιχειρεί -και σε μεγάλο βαθμό το καταφέρνει- να τις προβάλλει στο μέλλον. Να καταστήσει τους διαδόχους του “συνηγόρους” και συνεχιστές του εαυτού του.
Είναι, αναμφίβολα, ένας “τυχερός” πολιτικός. Και εκ του αποτελέσματος ικανός, αφού στη δημόσια συζήτηση η κριτική για το πρώτο εξάμηνο του 2015 και τις “αυταπάτες” του Αλέξη Τσίπρα έχει υπερκεράσει -σχεδόν εξαφανίσει- την κριτική για το δεύτερο εξάμηνο του 2014.